-135-
ik de keerzijde van de ruime delegatie eveneens aanvaardde:
steeds open deur voor allen.
Wij hebben samen gebouwd, aan de structuur van de gemeente gedokterd, de
sport, de cultuur, het onderwijs, het centrum van de gemeente opgevijzeld,
het was heerlijk werken samen. Ik dank hen allen hiervoor.
Ik dank in het bijzonder mijn secretaresse, mevr. van Nassau, die met grote
inzet mijn werk heeft begeleid. Dat was niet altijd eenvoudig, maar onze
samenwerking is tegen de jaren bestand gebleken. Cockie, bedankt!
Wanneer ik nog één uitzondering mag maken -want ik kan onmogelijk allen gaan
vermelden- dan is dat voor de heer Jacques van Tilburg.
Jacques, enorm veel dank. Je bent 10 jaar mijn toevlucht geweest, bij tijd
en wijle mijn geweten.
Ik trad graag naar buiten op, ik zei nöoit "neen", op welk verzoek ook.
Jij leidde dit alles in goede banen, vertaalde mijn instelling naar de
vragenstellers. Gezamenlijk hebben wij bereikt -dat dacht ik tenminste- het
geen ons gezamenlijk voor ogen stondbestuur en bestuurden tot elkaar
brengen
Mijn vrienden, collega's van buurgemeenten en van Breda, Etten-Leur, Oosterhout
en alle andere gemeenten van het Stadsgewest, van de Baronie, van de Water
leiding, ik dank u allen voor de vriendschap. Deze vriendschap heeft belet
dat een elders uitgedachte herindeling de relaties tussen onze gemeenten heeft
verstoord. Ik ben verheugd als voorzitter van Moerdijk nog geruime tijd in uw
midden te mogen blijven en mij te kunnen inzetten voor het welzijn van de
regio.
Delaatste weken zijn mij vragen voorgelegd, als: wat was nu het belangrijkste,
wat was het mooiste in die 10 jaren?
Het belangrijkste acht ik datgene, wat in samenwerking tussen ons allen tot
stand is gekomen en dan bedoel ik de innerlijke versterking van de gemeen
te: inwonertal, koopkracht, versterking winkelbestand, sporthal, sport
parken, scholen, cultuur, kortom: de ontwikkeling naar een gemeente, welke
aan alle kanten leeft.
Het mooiste was het directe contact met de bevolking, zoals dat in een ge
meente als Zevenbergen nog mogelijk is: bij vreugde en bij droefheid, bij
openingen, bij jubilea, vooral ook in het verenigingsleven. Het contact met
de inwoners heefteen grote plaats ingenomen.
Aan mijn woning hebben bromfietsers gedemonstreerd voor een cross-terrein,
er zijn bloemen, maar ook een baby afgegeven, klassen schoolkinderen hadden
er hun wensen, en ga zo maar door.
Alle demonstranten zijn thuis gastvrij ontvangen.
Aan het contact met al die inwoners bewaar ik de mooiste herinnering.
De lijst van onderwerpen, van wat niet tot stand kwam, is even lang.
Ik realiseer mij dat, ik vind dat jammer, maar ik neem die missers en die
achterblijvers geheel voor mijn rekening.
Dames en Heren,
Wanneer ik zo over de eigen gemeente heb gesproken, hoor ik een aantal raads
leden vragen: komt er nog wat?, gewend als zij zijn aan de jaarlijkse
Nieuwjaarstoespraak, 10 jaar lang jaarlijks het gegeven: "u misbruikt ons
forum voor uitspraken over landelijke politiek" en jaarlijks ook -maar dan
een maand eerder- de vraag: "er komt dit jaar toch wel wat?"
En ieder jaar bij mij-zelf de vraag: zal ik het tóch maar weer doen?
-136-
Ik kende de instemming, welke zou volgen, ik kende op voorhand de kritiek,
welke onbarmhartig over mijn hoofd zou losbarsten.
De afweging: instemming tegenover kritiek en dan wetende dat in ons land de
kritiek komt van betrekkelijk weinigen, die wel de beschikking hebben over of
toegang hebben tot de grote media, en dat de instemming komt van vele onmach
tige burgers met opgekropte gemoederen, het was die afweging, welke mij ieder
jaar deed besluiten mijn mening ten beste te geven:
De eerlijkheid gebiedt hieraan toe te voegen, dat ook de sport: "welke pagina
haal ik?" niet geheel buiten de afweging werd gehouden.
De stelling: "ik sterf liever op 65 jaar aan luchtverontreiniging dan op 35
jaar aan armoede" -pag. 2- de Telegraaf.
"Ons land is politiek verziekt", meerdere regionale bladen pag. 1.
Maar puur voor eigen genoegen heb ik die toespraken niet gehouden.
Ik kan het ook niet helpen, dat ons land politiek 'verziekt is.
Neen, niet bij de verkiezingen. Het volk, de kiezers, houden hun verstand wel
bij elkaar. De kiezer weet al die kreten van "nieuw beleid", voortzetting
huidig beleid", of welk beleid ook, redelijk-wel uit elkaar te houden. De
massa verstaat vrij goed de psychologie van het verhaal en weet heel wel op
wie en op welk systeem ze zijn uitgekeken, en aan wie ze wel hun vertrouwen
willen geven. De verzieking komt daarna, wanneer op basis van de verworven
machtsposities het landsbelang gemangeld gaat worden in de partij-politieke
belangen, wanneer wij weer tegen elkaar gaan opbieden, wanneer wij weer ver
geten dat de redding zal moeten komen van het bedrijfsleven en van de onder
nemer wanneer wij weer vergeten dat de grote werkloosheid in de bouw eigen
lijk alleen maar bestreden kan worden door bouwen en niet door uitkeringen.
Wanneer we de problemen meer zakelijk en minder politiek zouden benaderen,
dan zagen wij dat de oplossing niet kan komen van een welzijnssektoreen
diensten-sektor of welke sociale sektor ook, omdat deze sektoren slechts
kunnen bestaan bij de gratie van de economische sektor.
Het lijkt vaak zo, dat wij liever aan politiek doen dan aan economie.
Nu is economie ook veel moeilijker en minder vrijblijvend.
In de politiek kun je zo lekker doorhollen! Terwijl wij in staat zijn aan
ieder bedrijf zodanige eisen te stellen, dat de noodzakelijke inbreuk op het
milieu minimaal blijft, demonstreren wij liever en zetten handtekeningen
voor sluiting van die bedrijven.
Het is meer "in" te demonstreren "tegen", dan zich te verdiepen in de zaken,
waar het eigenlijk om gaat: werkgelegenheid, export, betalingsbalans en
tenslotte het zoeken naar alle middelen om het hoog-opgevoerde leefklimaat
op peil te houden.
Het gevaar bestaat, dat de indruk wordt gewekt dat ik het nu allemaal wél
weet. Het tegendeel is waar, ik weet heel weinig. Ik beweer alleen dat de mas
sa, de grote meerderheid van ons volk, het goede wil met ons land, begrip
heeft voor de situatie, bereid is tot offers, maar geen kans krijgt
-buiten de verkiezingen- zich te laten horen of zich te herkennen in een
van onze toonaangevende media.
En dan is zo'n Nieuwjaarstoespraak maar een héél kleine tegemoetkoming aan
die meerderheid.
De media hebben nog maar weinig positiefs te bieden. De vraag lijkt gewet
tigd, of ze dat wel zouden willen. Een bericht over een ontslag van 500
man, of over gif onder een woonwijk lijkt veel aantrekkelijker, dan een
order voor Fokker, met werkgelegenheid op korte termijn voor duizenden
mensen