Je»
63
ten traden op en trachtten in ons land een andere regeringsvorm op te dringen.
Deze pogingen liepen echter te pletter tegen de nuchtere reacties van het
Volk. In plaats van een gewillig volgen van ontevreden en oproermakende elemen
ten, vond een der grootste Oranje-betogingen plaats.
Het Nederlandse Volk koos opnieuw en bij herhaling voor het Huis van Oran-
Tegenslagen bleven Koningin en Volk niet gespaard. Ik behoef slechts in
herinnering te roepen de economisch moeilijke crisisjaren 1930 - 1939.
De 2e wereldoorlog vroeg zware offers van land en volk. Meer dan ooit
bleek onze verknochtheid aan het Huis van Oranje en aan de Regerende Vorstin
met Haar gezin. Naar mate de strijd tegen de bezetter heviger en gevaarlijker
werd, werd de liefde voor Oranje sterker en ondanks allerlei intrigerende maat
regelen slaagde noch de bezetter, noch een klein deel van ons volk, dat zich
aan landverraad schuldig maakte, erin, de band tussen Vorstin en Volk te door
breken.
VoorWaar moeilijke jaren om te regeren voor een Vrouw.
Alleen het zich gedragen weten door de volle inzet van het Nederlandse
Volk moet het Koningin Wilhelmina mogelijk gemaakt hebben haar hoogverheven
taak te vervullen.
Onze grote bewondering en waardering komen in deze dagen opnieuw naar boven,
Wij mogen ons gelukkig prijzen door zulk een Vorstin geleid te zijn. Haar
leven was één aaneenschakeling van voorspoed en tegenspoed; vreugde en verdriet;
liefde en zorgen. En dit alles ter wille van het volk, dat Zij regeerde, maar
ook diende.
Voor allen was het begrijpelijk en aanvaardbaar, dat in 1948 de abdicatie
plaats vond. Ook hier sprak haar Moederliefde voor de jonge Koningin Juliana,
zoals ook Zij-zelf in 1898 van Haar Moeder eenzelfde liefdevolle tegemoetkoming
had ontvangen. De last van het regeren ging menselijkerwijze ook de krachten
van Koningin Wilhelmina te boven.
Zelf op 18-jarige leeftijd het roer van het schip van Staat in handen geno
men, wenste Zij, dat Haar dochter niet tè jong de zware verantwoordelijkheid
van de troon mocht dragen, opdat Zij zonder de zwaarwegende plichten zich kon
geven aan het geluk van haar jonge huisgezin.
Steilvolle dagen kenden de maanden augustus en september 1948 en opnieuw
werd getuigenis afgelegd van de verbondenheid tussen Oranje en het Nederlandse
Volk.
De ziekte van onze oud-Koningin was bekend, doch de geruststellende medi
sche berichten gaven geen directe reden tot ongerustheid. Daarom kwam het be-
iricht van overlijden toch nog onverwacht.
Wij leven mee met het verdriet, dat in het Koninklijk Gezin heerst.
Dankbaar zijn wij echter, dat Koningin Wilhelmina de leeftijd van de zeer
Isterken heeft mogen hebben en dat wij getuigen zijn geweest van al dat goede,
dat Zij voor land en volk gedaan heeft.
Het moge ons allen een voorbeeld zijn, dat bóven alles onze eerste plicht
die van het dienen is.
Haar voorbeeld volgend, geven wij gevolg aan Haar dierbaarste wens; dat
Nederland zich opnieuw en bij voortduren schaart achter de troon van Oranje en
de Regerende Vorstin Juliana.
Zo typerend schrijft Dr.Japikse in zijn boek over Oranje:
""Haar medegevoel voor haar minder bevoorrechte onderdanen, haar voor
zichtigheid bij het uitspreken van een oordeel, haar afkeer van pronk en over
dadige weelde, die haar de achting van het Nederlandsche volk hebben doen ver
derven, waren kenmerkend voor haar persoon." Zoo zagen degenen haar, die in per-
