Burgervader dus. In biologische zin (ik breng twee kleine burgertjes
mee, de^bevolkingsboekhouder zal dit met genoegen noteren) maar vooral
in idieële zin: man, belast met de zorg voor de thans ongeveer 7350
Brabantse Nederlanders. Wat - uiteraard mutatis mutandis - een vader
doet voor zijn gezin, moet de burgemeester doen voor zijn gemeentena
ren. Dit houdt veel in. U gelieve de nu volgende opsomming niet mede
als weergave van een rangorde te zien - ik vind, dat ik mij van mijn
kiesplicht in deze genoegzaam heb gekweten.
De burgemeester organiseert de gemeenschap - U bemerkt, dat het begrip
"community-organizer" ook in het Nederlands kan worden omschreven. Dit
omvat de zorg voor de welvaart. De burgemeester zal daarbij zo nu en dan
moeten optreden als manager, liefst zonder de daarbij behorende ziekte.
Het houdt ook in de zorg voor de onderlinge contacten der burgers in
talrijke, elkaar vaak doorkruisende verbanden, die bovendien soms -
meer of minder heilzaam - met elkaar wedijveren. Dit alles heeft de
burgemeester te beheren, niet alleen wat betreft het groepsospect
doch ook wat betreft het individueel aspect: de beleving van het indi
vidu uit. De burgemeester moet ook en juist voor de enkeling toeganke
lijk zijn en zoveel mogelijk met raad en daad klaar staan voor elke
burger.
De burgemeester is ook gezagsdrager. Het is een pijnlijke zaak, mijne
heren, maar het moet toch worden genoemd. Er zijn tegenwoordig nogal wat
problemen op dit punt. Deze komen dunkt mij voornamelijk voort uit de
misvatting, dat een gezagsdrager "de baas wil spelen", een ander zijn
wil tracht op te dringen, kortom de vrijheid van de ander beperkt. Ik
wil niet beweren, dat deze misvatting nooit mede aan gezagsdragers zelf
is te wijten geweest; er is zeker nooit een gezagsdrager geweest, die
het altijd helemaal goed heeft gedaan. Doch dit neemt niet weg, dat de
functie van gezagsdrager niet alleen niet "een noodzakelijk kwaad"
doch juist een noodzakelijk goed is in dc zo bonte verscheidenheid in
mentaliteit en belang als een mensengemeenschap nu eenmaal is. Zonder
gezag, dat is zonder bestuur en regeling, verwordt de samenleving van
gemeenschap tot chaos, verkeert de - wellicht soms moeizame bewaarde -
vrede in oorlog en de, over het algemeen toch wel heersende, recht
vaardigheid in onrecht. De gezagsdrager moet weten, dat hij er is voor
de gemeenschap en niet andersom, dat hij - naar het woord van Christus -
er niet is om gediend te worden maar om te dienen en met volledig voor
bijgaan van zijn persoonlijk belang en zijn persoonlijke trots zichzelf
in dienst van de gemeenschap te stellen. Welke magistraat zal durven zegg
dat zijn woorden en handelingen steeds voortkomen uit een juiste menta
liteit? Ik voor mij kan slechts beloven dat ik zal proberen mijn daden
voortdurend te toetsen aan de ethiek van mijn ambt en dat ik gaarne
zal openstaan voor opbouwende kritiek ook op dit punt van U en van an
deren, Me dunkt dat dan ook de handhaving van het gezag, in samenwer
king met de ambtenaren van politie, in deze gemeente geen probleem
zal zijn.
De burgemeester vertegenwoordigt de gemeente - het bestuur, dus ook de
bestuurden - tegenover derden zowel binnen als buiten het gemeentelijk
territoir, waar de gemeente acte de presence moet geven of waar de be
langen van de gemeente moeten worden bepleit. In die zin heeft hij iets
van een ambassadeur, hetgeen met name in Woensdrecht, dat gericht is op
intensieve samenwerking met de buurgemeenten, een belangrijke functie
is. Hij heeft ook wat van een feestredenaar; er wordt vaak een beroep
op hem gedaan om iets open of dicht te doen, iemand te feliciteren of
te condoleren, in te halen of uit te wuiven. Ik zeg U toe te zullen
trachten bij dcz© gelegenheden te doen wat men van mij verwacht, zonder
dat het al te langdradig of al te vervelend wordt.
