- 2 -
Waarmee ik niet gezegd wil hebben dat de heren Voeten en
Theeuwis geen of minder kwaliteit hadden - per slot van
rekening heb ik hen niet gekend - maar wel kan en wil ik
oordelen over uw prestaties. En dan zeg ik nu reeds, ik zal
die stelling later onderbouwen, de lengte van uw ambtsperiode
doet behoorlijk onder voor de invulling die u gaf aan de
functie. Anders gezegd: u was een eminent secretaris, een
langere periode was voor de gemeente buitengewoon goed ge
weest. In die zin betreuren wij uw vertrek.
De secretaris is elke vergadering van de gemeenteraad aanwe
zig, dat is voorgeschreven. Maar wat doet hij nu eigenlijk?
Het zal toch wel wat meer zijn dan alleen aanwezig zijn? Bij
het afscheid van raadsleden heb ik meestal een dossier laten
samenstellen van hetgeen zij in de raadsvergaderingen naar
voren hebben gebracht en daar kan ik dan uit citeren en op
inspelen. Vaak zijn dat zeer dikke dossiers. De secretaris is
dus altijd aanwezig, maar altijd zwijgend. In Binnenlands
Bestuur van
17 januari 1997 stond een lezenswaardig artikel over de
gemeentesecretaris onder de kop: De eeuw van de secretaris.
Ik maak graag gebruik van passages uit dit artikel om de
functie te verduidelijken en vervolgens mijn opvatting te
geven over de invulling daarvan door de heer Cooijmans.
De secretaris is burgemeester en wethouders, raad en raads
commissies behulpzaam bij het doen van hun werk. Hij is
binnen de organisatie de persoon met de meeste informatie.
Hij vertegenwoordigt de continuïteit binnen het gemeentelijk
bedrijf waar de bestuurders vaak passanten zijn.
De formele positie is duidelijk en al jarenlang dezelfde maar
in de praktijk zijn de werkzaamheden onderhevig aan wijzigin
gen. De opvattingen over management en leidinggeven zijn
aanzienlijk veranderd onder invloed van zich wijzigende
inzichten omtrent de taak van de gemeentelijke overheid. De
taak van de gemeentesecretaris is zwaar. Management is be
langrijk maar bestuursondersteuning is essentieel. Ook knopen
doorhakken in het managementteam wordt van de secretaris
verwacht. De secretaris stelt zich per definitie a-politiek
op. Toch wordt een groot inzicht van hem verwacht in de
politieke verhoudingen. Vaak moet hij weten waar het politie
ke spel ophoudt en waar dan zijn inbreng nodig is. Hij heeft
veel inzicht en tact nodig. Hij moet balanceren tussen de
ambtelijke organisatie en de bestuurders en hij moet beide
factoren verenigen. Het is zijn taak de bestuurders te ver
tellen wat de ambtenaren wel en niet kunnen en hij moet de
ambtenaren duidelijk maken wat de bestuurders willen. Hij
moet daarvoor veel weten en veel inzicht hebben. Hij moet
weten wat er bestuurlijk, ambtelijk en maatschappelijk ge
beurt om de politiek goed te kunnen adviseren. Een goede
secretaris is betrokken bij de publieke zaak. Hij hoeft niet
zo nodig zelf te scoren, hij moet het leuk vinden om de
bestuurder te laten scoren en er een genoegen in vinden dat
het probleem is opgelost zonder dat hij de eer krijgt. Hij
functioneert dus vooral als regisseur. Tot zover de beschrij
ving in Binnenlands Bestuur over de eigenschappen van een
goede gemeentesecretaris.
