- 10 -
Gerard Kuijpers:
Dames en heren leden van de raad, mijnheer de voqrzitter, alvorens ik zou
willen beginnen tot de leden van de raad een enkel woord te spreken, wil ik
allereerst de voorzitter hartelijk danken voor de Koninklijke
onderscheiding die ik gekregen heb, en waar natuurlijk de burgemeester in
zijn kwaliteit als burgemeester toch de voordracht via de commissaris heeft
moeten doen. Ik mag u daarvoor hartelijk bedanken. Ik ben er heel erg blij
mee
Dames en heren, de gemeentesecretaris spreekt de raad zelden toe.
Bij gelegenheid van mijn 12-$ jarig ambtsjubileum heb ik daar een uitvoerig
exposé over gehouden.
Het is in het kader van de snelle ontwikkelingen op het bestuurlijk vlak
van enorm belang dat de raad als hoofd van de gemeente zijn
verantwoordelijkheden neemt en uitwerkt.
Reeds Montesquieu sprak over scheiding van de machten.
Charles de Montesquieu, die in 1755 in Parijs overleed, werd door de
critiek van zijn "Lettres persanes" op de kerkelijke en staatkundige
toestanden van zijn tijd in één slag beroemd.
Recht en staat vinden hun grond en oorsprong in de menselijke natuur, maar
de "geest der wetten" ofwel beter bekend "de 1'esprit des lois" wordt
bespeeld en bepaald door de geest van elk volk, die door het geheel der
factoren, zoals klimaat, bodem, zeden, ontwikkeling en godsdienst, wordt
gevormd.
In Montesquieu's theorie van de "trias politica" wil hij de Macht delen.
De Vorst had vroeger alle macht, maar de Vorst diende de macht te delen met
het volk door de wetgevende macht te geven aan het volk, de uitvoerende
macht te geven aan de vorst en de rechterlijke macht te geven aan
onafhankelijke rechters.
Wat is macht. Macht is te vertalen met sterkte, kracht, vermogen, invloed,
betekenis, overheid, menigte, groot getal. Macht kan uitgroeien tot
usurpatie of door overmacht zich toeeigenen, dan wel tot dictatuur.
Wat Montesquieu bedoelde met een evenwicht tussen de machten te
bewerkstelligen, is dat de macht noch naar de ene kant noch naar de andere
kant kan overheersen.
Ook de gemeenteraad heeft macht. De macht is, alhoewel beperkt door het
preventief en repressief toezicht, niet te onderschatten. De macht van de
raad kan wel degelijk van enorme betekenis zijn voor de inwoners.
De beperktheid van de macht is in feite gelegen in-de vier jarige cyclus,
dat de bevolking in feite aan de raadsleden weer de macht verleend.
Maar het is wel van belang dat de daden van de raad te controleren zijn.
Het is in Nederland niet zo dat de macht wordt gedeeld met het volk, zoals
in de Confederatio Helvetia of het eedgenootschap Zwitserland, waar over
allerlei zakën een referendum in de kantons wordt gehouden.
De raad deelt zijn macht niet met anderen.
Neen het oefent geheel zelfstandig de machf uit.
Zo kan de raad initiatieven nemen tot aanpassing van de leefomstandigheden
in het kader van de snelle eenwording in Europa.
