VERGADERING VAN 29 DECEMBER 1921
De schadepost van f 17.000.blijft nu op de begrooting
van de bedrijven staan, want wij moeten natuurlijk door
werken. In eene nadere vergadering zal ik nogmaals gele
genheid geven om te beslissen de bestaande centrale voor-
loopig al dan niet stop te zetten en de afwerking van het
net, voor zoover het nu aanbesteed is en gegund, te doen
uitvoeren of niet te doen uitvoeren, derhalve al of niet nog
80.000uit te geven. Blijft men bij zijn besluit, trekt
men zijn besluit niet in, dan gaat de aanleg door, maar dan
hebben wij toch deze vrucht van onze besprekingen, dat
niet meer gedacht zal worden in de gemeente, dat wij zoo'n
goedkoop net krijgen. Dan krijgt men een net, dat
260.000.gekost heeft en waar wij dan stroom moeten
verkoopen voor de P.N.E.M-, geloof ik, dat wij niet veel
aansluitingen meer behoeven tegemoet te zien. Het net
kost 260.000.Ik reken hier 167.500.-voor aanleg;
de 65.000die nog op het oude net staan komen er bij
daar zijn wij nog niet af en ik reken dat wij de eer
ste drie jaren absoluut een verlies zullen hebben van 10 of
15%. Alles te samen, zal dat een kapitaal van drie ton
worden vóór dat U begint te verkoopen. Ik hoop. dat U mij
kunt aantoonen, dat deze kostenberekening niet juist is. Ik
wil echter niet meer voor den tweeden keer geblinddoekt
zijn.
Zal ik nu doorgaan met de behandeling der begrooting?
Mijne Heeren. Er worden met betrekking tot de begroo
ting der bedrijven twee voorstellen door Burgemeester en
Wethouders gedaan, naar aanleiding van de besprekingen,
die in de afdeelingen hebben plaats gehad.
Het eene voorstel, dat U gedaan wordt, is, dat de gas
prijs op andere wijze zal worden geregeld dan in de be
grooting voorkomt. In de begrooting is de gasprijs bere
kend op 13 cents, nu stelt het Dagelijksch Bestuur evenwel
in overleg met den Directeur en de Commissie voor de
bedrijven het volgende voor:
,.lo. met ingang van 1 Januari 1922 den prijs van het door
de gemeente-gasfabriek afgeleverde gas te bepalen:
a. voor gas geleverd voor huishoudelijk gebruik (licht- en
kookgas)
voor de eerstafgeleverde 450 M3 gas op dertien cents
0.13) per M3,
voor het meerder verbruik op elf cents 0.11) per M3."
Dus dat is de eerste zaak, die ik met U wensch te be
spreken. De gasprijs staat op de begrooting berekend op
dertien cents en bij dien gasprijs zal er een winst gemaakt
kunnen worden van 20.000.Nu wordt voorgesteld, den
gasprijs op dertien cents te laten en voor een meerder ver
bruik elf cents in rekening te brengen, dat meerder verbruik
dan te rekenen van 450 M3 af.
De heer P. Konings: Dat wordt zeker aan het eind van
het jaar afgerekend, Mijnheer de Voorzitter?
De Voorzitter: Zoo gauw U aan de 450 M3 zijt, begint het
verlaagde tarief te loopen.
„b- voor gas geleverd ten behoeve van voor den gemeen
tedienst bestemde gebouwen en voor de straatverl chting:
op elf cents (/0.11)! per M3.
c. voor over een afzonderlijken meter geleverd gas voor
motoren en voor industrieel verbruik:
voor de eerst afgeleverde 450 M3 gas op dertien cents
0.13) per M3;
voor het meerder verbruik tusschen 450 en 2001 M3 op
elf cents f 0.11) per M3.
voor het meerder verbruik tusschen 2000 en 4001 M3 op
tien cents f 0.10) per M3;
voor het meerder verbruik boven 4000 M3 op acht cents
(f 0.08) per M3."
Dus, Mijne Heeren, dat is eene ingrijpende zaak; maar
zouden wij dit nu ook niet uitstellen- Want ik vind, wan
neer er iets a 1'improviste voorgesteld wordt, dan is het
toch zeker dit voorstel.
„20'. Ter bepaling van het sub a, b en c bedoelde aantal
M3 gas wordt genomen het tijdvak liggende tusschen de
eerste meteropname in de maand Januari en die van de
maand Januari van het daarop^ volgend jaar.
3o. Voor het gas, afgeleverd vóór de eerste meteropname
in de maand Januari 1922 geldt de prijs, vastgesteld bij
raadsbesluit van 28 October 1921.
4o. Aan verbruikers van gas over een muntmeter wordt
na het einde van het jaar tegen kwitantie teruggegeven het
bedrag, hetwelk door hen over dat jaar voor dat gas te
veel is betaald tot een maximum-bedrag van zes gulden
6.per jaar-
5o. De huur van een muntmeter met installaties en toe
stellen bedraagt met ingang van 1 Januari 1922 vijftig cents
0.50) per maand."
Dat zijn de voorstellen, die U worden gedaan, Mijne Hee
ren. Ik heb U gisteren met een enkel woord te kennen ge
geven ,dat ik er niet voor ben om meterhuur te doen beta
len. Ik heb daar verder niets van gehoord. Gaat de Commis
sie daar niet mede accoord?
De heer Braat: Dat is zoo, ik wil wel eens aangeven wat
de opbrengst is van die meters.
De Voorzitter: Wanneer dit voorstel omtrent den gasprijs
door U wordt aangenomen, dan dient het winstcijfer der" be
grooting van de bedrijven met f 10.000verlaagd te wor
den. Het winstcijfer heeft weer invloed op de gemeentebe-
grooting en het gevolg is dus, wanneer het voorstel wordt
aangenomen, dat de hoofdelijke omslag met f 10.000.
moet worden verhoogd. Dat kan eenmaal niet anders.
De heer lieerma van Voss: U hebt zeer zeker gelijk.
Mijnheer de Voorzitter, maar U moet niet vergeten, dat
juist van deze regeling een grooter verbruik verwacht
wordt. Daarom wordt het zoo voorgesteld; dus dan gaat
het winstcijfer weer naar boven-
De Voorzitter: Voor dat U f 10.000.terug hebt, moet U
heel wat meer verbruik hebben.
De heer lieerma van Voss: Dat is juist de manier om een
groot verbruik te krijgen.
De Voorzitter: Vinden de heeren het niet beter dit voor
stel aan te houden en alleen één voorstel te behandelen. Het
blijft toch hetzelfde. Ik vind het een beetje te gauw.
De heer Braat: Mijnheer de Voorzitter- Men heeft altijd
geroepen, het gas is duur, het gas dit en dat. Nu er einde
lijk een voorstel komt, en er nog een winst overschiet van
VERGADERING VAN 29 DECEMBER 1921.
10.000.kan niemand er tegen zijn, dat zoo 'n voorstel
wordt aangenomen. Het is toch werkelijk in het belang van
de menschen, die gas verbruiken, dat de prijs verlaagd
wordt. De kostprijs van het gas is beneden de acht cents,
Ik vind een prijs van 13 cent eigenlijk te duur, want dan
wordt er nog vijf cent verdiend per kubieken Meter, dat is
feitelijk te veel. En nu gaat men om nog eene behoorlijke
winst voor de gemeente te verkrijgen een staffeltarief ma
ken, omdat voor de meesten de prijs van 11 cents wel te
betalen is. Ik vind, waar iedereen al zoo lang heeft ge
klaagd over den gasprijs, mag men blij zijn, dat er een
voorstel tot verlaging komt- Nu de kolen goedkoop zijn en
ik kan dit ook wel zeggen de directeur zooveel gas
maakt uit honderd Kilo kolen, dat men het gas aan lagen
prijs kan leveren, nu gaat men tegenspartelen.
De Voorzitter: Ik heb aileen gezegd: zou het niet aan
gehouden kunnen worden? Wanneer men zich tevreden
stelt met een winstcijfer, zooals nu genomen is, kan ieder
dat voor zichzelf uitmaken. Ik vind het alleen maar jam
mer, dat het voorstel niet aan de leden van den Raad
bekend was.
De heer G. Konings: Het is toch in de bedrijvencom-
missie tijdig besproken?
De Voorzitter: Ik heb er geen bezwaar tegen het nu te
behandelen. Is er geen bezwaar tegen te besluiten, zooals
hier ,is voorgelezen en zooals is weergegeven in de op
merkingen, die in de derde afdeeling van de begrooting
zijn gemaakt?
Dan stel ik voor het tarief, zooals het hier voor mij
ligt, vast te stellen. Ik heb daar geen bezwaar tegen.
Ik verzoek den Secretaris nog eens voorlezing te wil
len geven van het besluit dat hier in concept ligt.
De Secretaris geeft voorlezing van het concept-besluit.
Na de voorlezing zegt
de Voorzitter: Mijne Heeren. Vindt U de uitdrukking
„gemeentegebouwen" wel goed? Ik zie bij het publiek
twee gemeenteambtenaren staan, die een gemeentegebouw
tot woning hebben; zouden die nu het gas ook zoo goed
koop krijgen? Ik gun het hun wel, maar het zal de be
doeling wel niet wezen. Ik zou daar „gebouwen voor
den gemeentedienst" van maken.
De heer Jac. Vos: Mijnheer de Voorzitter. Ik heb zoo
even den heer Braat hooren zeggen, dat de kostprijs van
het gas acht cent is en nu zou ik den heer Braat willen
vragen of daar in begrepen is arbeidsloon, afschrijving op
de noodige werktuigen, retorten enz. en meerdere faöri-
cagekosten. Van den anderen kant vraag ik mijl af, of het,
wanneer de kostprijs acht cent is, aangaat om boven 4000
M3 af te leveren tegen acht cent. Mag daar niet eene kleine
winstmarge in zijn'?
De heer Braat: Ik heb gezegd, dat het gas nog geen
acht cent kost, maar om dat juist te berekenen is heel
moeilijk. Vandaag kosten de kolen negentien, morgen twin
tig gulden. Dat is in een bedrijf kolossaal moeilijk. Ik
voor mij en meerderen doen dat met mij 'beschouw
alle begrootingen voor bedrijven van nul en geener waarde.
Dat kan feitelijk ook niet. Men kan onmogelijk vooruit
berekenen hoe een bedrijf zal loopen; dat is niet mogelijk,
dat bestaat niet. Men wil dat doen, omdat het een oud
gebruik is, maar eene begrooting voor de bedrijven haalt
heel weinig uit.
Om terug te komen op het gezegde van den heer Jac.
Vos, de kostprijs is geen acht cent, iets minder. Zou
nu de paspriis acht cent zijn en men kan verbruikers
krijgen, die een zeker kwantum afnemen, dan wordt die
kostprijs daardoor weer gedrukt. Ik heb die zaak met
den directeur besproken en het is mij duidelijk, dat hij
het goed voor heeft. Zoolang hij, zonder een nieuwen oven
aan te leggen, gas kan verkoopen tegen acht cent, maakt
hij daarop een kolossale winst, omdat de exploitatiekosten
dezelfde blijven. Hij kan iederen dag nog ik meen 2000
M3 afleveren, zonder dat de exploitatiekosten grooter wor
den. Doch zoo hij een derden oven moet aanleggen, dan
wordt bij1 een prijs van acht cent niet veel meer verdiend.
Dat zult U begrijpen. De exploitatiekosten gaan niet om
hoog bii meerder verbruik per dag. Alleen wanneer het
verbruik zóó zou toenemen, dat een derde oven moet aan
gelegd worden, dan is het eene andere zaak.
De Voorzitter: Verlangt iemand stemmmg over de voor
stellen, die U door Burgemeester en Wethouders in over
leg met de Commissie worden gedaan?
De heer Jac. Vos: Mijnheer de Voorzitter. Ik zou den
heer Braat nog willen vragen, of met het eventueel aanleg
gen van een derden oven bij de bepaling van den gasprijs
is rekening gehouden?
De heer Braat: Dat zal waarschijnlijk niet zijn. De direc
teur heeft niet voorzien, dat dit binnenkort zou gebeuren.
De heer P. Konings: Wanneer dat zou gebeuren, zouden
de kosten van dien derden oven wel gecompenseerd wor
den, want hoe meer gasafname hoe voordeeliger.
De heer Braat: Maar dan komen er meerdere explo ta-
tiekosten.
De heer Jac- Vos: Ter wille van de evenredigheid zou
ik van die acht cent negen willen maken. Er is overal ver
schil van één cent; voor motorgebruik is er een sprong
van twee cent, terwijl er voor lichtgas een sprong is van
één cent, en dat zou voor de gemeente toch een aanmer
kelijk voordeel beteekenen. Daar zou ik van willen maken:
voor energie, voor het meerder verbruik tusschen 450 en
2001 M3, twaalf cent waar nu elf staat; voor het meerder
verbruik tusschen 2000 en 4001 M3 tien cent; en voor het
meerder verbruik boven 4000 M3 negen cent, waar nu
acht staat.
De heer Braat: Mijnheer de Voorzitter. Dat kan niet. Ik
kan met dat voorstel niet meegaan. De prijs van licht- en
kookgas is 13 cents, tot 450 M3; daarboven loopt de prijs
onmiddellijk terug op 11 cent. Dus licht- en kookgas
zouden goedkooper zijn dan industriegas- Dat kan toch
zeket niet.
De Voorzitter: Mijnheer Vos, handhaaft IJ Uw voorstel?
De heer Jac. Vos: Het komt wel een beetje onverwacht,
maar ik zou willen vragen, is er een goedkoopere bedrijfs-
kracht te krijgen en daarnaar zou ik mij willen oriënteeren.
De heer Braat: Men kan toch nooit den prijs voor licht
gas lager stellen dan voor industriegas. De industrieën zijn
toch de verbruikers van de groote massa. Het is trouwens
overal het gebruik, dat de industrie veel goedkooper gas
kan krijgen. Kijk eens, bij de electriciteit betaalt men 45
Vaststelling begrooting 1922 der gemeente en gemeente-instellingen.
Begrooting gemeentebedrijven. Electriciteitsvoorziening. Wijziging gasprijs.
aststelling begrooting 1922 der gemeente en gemeente-instellingen.
Begrooting gemeentebedrijven. Wijziging gasprijs.
