VERGADERING VAN 29 DECEMBER 1916,
Mededeeling van het proces-verbaal van kasopname.
Behandeling van de begrooting 1917- a der gemeente-gasfabriek.
In stemming gebracht 'worden 'da notulen van het ver
handelde in de 'vergadering van 18 November 1916,.
zooals deze in druk zijn verschenen. en dan leden toege
zonden, bij hoofdelijke oproeping met algemeene stemmen
goedgekeurd en vastgesteld.
r
De Voorzitter: Thans stel ik aan de ordei dei goedkeu
ring der notulen onzer vergadering van 5 December j.1.
Verlangt een der 'leiden hierover vooraf het woord?
De heer Verheijen: Mijnheer 'de Voorzitter! In die
notulen istaat op 'bladzijde 8: het voorstel van den lieer
Verheijen wordt in stemming gebracht; de stemmen sta
ken. Ik zou U alleen willen vragen wat daar het motief
van geweest is 'dat er geen namen bij gezet zijn.
De Voorzitter: Dat 'is ook door mij opgemerkt. Die
redactie is ook mij niet bevallen toen ik het gedrukte
verslag las. U 'zult het echter wel ten goede willen hou
den, dat dit 'niet anders geredigeerd is. Ik geef toe,
dat er de namen 'haddein moeten worden vermeld, doch
dit is onwillekeurig verzuimd.
In stemming gebracht worden dei notulein van het ver
handelde in de vergadering van 5 December 1916,.
zooals deze in 'druk zijn verschenen en den leden toege
zonden, bij hoofdelijke oproeping met ajgemeene stem
men goedgekeurd en 'vastgesteld.
II. Mededeeling van het proces-verbaal van kasopname.
De Voorzitter: Burgemeester 'en Wethouders hebben
den' 28 dezer ten kantore van den gemeente-ontvanger
kasopname gedaan.
Het resulLaat daarvan was als volgt:
de ontvangsten over bet jaar 1916 bebben
bedragen f 227.269.76
de uitgaven op bevelschriften bebben bedragen 222 072 13x/2
in kas aanwezig 5 197 62 '/2
Het voordeelig slot van 1915 bedraagt 12 083 94x/2
Deposito van de gasfabriek4.000
Voorschot van het Rijk bedraagt183 211/2
zoodat derhalve in kas moest zijn 21464 781/2
welk bedrag in kas aanwezig is bevonden.
Ik stel voor deze mededeeling voor kennisgeving -aan
te nemen.
III. Behandeling van de begrooting 1917.
a. der gemeente-gasfabriek,
b. van het Burgerlijk Armbestuur,
c. van den Gasthuis- en Passantarmen.
De Voorzitter: Mijneheeren! Bij de vaststelling der
begrooting heb ik aan 'het einde der vergadering nog,
gezegd, dat de vaststelling deir begrooting van, de ge
meente-gasfabriek geen invloed 'kon uitoefenen op de
vaststelling der gemeeinle-begrooting. Ik 'heb dal toen ge
daan, omdat ik er vooral op stond, dat dien da,g de be<-
grooting werd vastgesteld, opdat zij ter goedkeuring zou
kunnen worden toegezonden aan het College van Gedepu
teerde Staten.
Toen ik mij aldus 'heb uitgedrukt heb ik daarmede
bedoeld misschien heb ik mij minder juist uitgedrukt,
niettemin echter overeenkomstig de werkelijkheid dal,
wanneer U de begrooling der gasfabriek vaststelt, v ij
alleen het winst- of verliescijfer op de heg.'oo.ing dei-
gemeente hebben te brengen.
Op de gemeente-begrooting stond een verliescijfer van
de (gemeente-gasfabriek voor den dienst 1917 van '2001)0.
Dat verliescijfer vindt zijn oorzaak hierin, dal op de
begrooting der gasfabriek de prijzen yoor hel gas de
zelfde izijn geraamd als in 1916, eveneens de eóke'sprijzen.
Met deze prijzen, zooals zij op de begrooling vooi-souum,
daarbij gevoegd de duurte, der steenkolen, is liet niet
anders >te voorzien, dan dat er een deficit zal zijn, zeuer
tot het bedrag, heLwelk door de directie is begroot en
door de Commissie 'is goedgekeurd. Het spreekt vanzelf,
dat deze cijfers nu nog aanzienlijk hooger kunnen worden
tengevolge van de gasbesparing.
Wij zullen in 'deze vergadering eerst hebben te bepalen,
of de Gemeenteraad ook voor 1917 wensclit voor! te
gaan met het eventueele verlies, dat het gasbedrijf zal
lijden, ,niet te verhalen op de gasconsumenten, maar, even
als voor 1916 is besloten, daarvoor ©ene tijdelijke geld
leening aan te gaan. Dat beeft de Gemeenteraad beslist
ein dat staat ook geheel afgescheiden van de verordening!,
op de gasbesparing, welke wij later hebben vastgesleld en
straks ter revisie in behandeling zullen brengen. Na
eene nadere bespreking mei de Commissie is .mii duidelijk
gebleken, dat dit ook dei bedoeling der Commissie is ge
weest. Of U 'dus de prijzen al dan niet verhoogt, voor heit
dienstjaar 1917 blijft 'toch de begrooting zooals zij U
is aangeboden, intact.
Wenscht men dus 'het verlies van het gasbedrijf we
derom, evenals dit 'jaar is geschied, te verhalen op hel,
algemeen, én daarvoor ree,ne lijdelijke geldleening; aan 'te
gaan, dan is onze begrooting juist geweest.
Uit da nadere 'conferentie, welke ik met de Commissie
heb gehad, is 'echter ook gebleken, dat dit wel degelijk
onder de oogen 'diende te worden gezien. De Commissie
wenscht van haren kant evenwel niet meer met een nieuw
voorstel te komen, aangezien tot tweemaal toe eene door
haar voorgestelde verhooging 'der gasprijzen niet is 'geac
cepteerd. De Commissie is van meening, dat zulks
ten derde male niet meer van, haar mag worde|n|
verwacht. Waar de Commissie daarvoor huiverig was,
behoef ik, die 'tusschen de Commissie, den Baad em
het Dagelijksch Bestuur 'in sta, daarvoor niet huiverig
te zijn en'daarom zou ik door den Raad bij dezei begrooling
wenschen te zien uitgemaakt, of wijl bet stelsel in 1916
gehuldigd ook voor 1917 zullen huldigen.
Ik heb dit jaar op mijn voorstel, om het verlies dooi
de fabriek te doen 'dragen, de algemeene instemming vaij
den Gemeenteraad mogen ontvangen; ik zal afwachten,
of ik die ook bij het scheiden van dit jaar zal verkrijgen;
of wel, dat de Raad hierin van opinie veranderd vis.
Bij mij is die opinie niet veranderdik blijf het stand
punt innemen, dal het tijdelijk deficit der gasfabriek ;niet
direct moet verhaald worden op de consumenten. Immers
zooals ik vroeger heb aangetoond, hebben de gasverbrui-
kersihet bedrijf jaren winst bezorgd, waarvan de gemeente
uitgaven heeft kunnen doen, waarvoor zij anders gelden
had moeten leenen.
'Bij (de vaststelling van 'de begrooting jder gasfabriek,
moetidat punt wel degelijk onder de oogen. woitlen gezien;
VERGADERING VAN 29 DECEMBER 1916.
Behandeling van de begrooting der gemeente-gasfabriek.
naar mijne meening lis dat noodzakelijk ..Daarom zou
ik .eerst omtrent dit punt heit gevoelen van den Raad
wenschen te vernemen.
De heer E. van Weiy: Mijn heen- de Voorzitter! Ik zou
alleen gaarne willen welen, of daar ook de cokesprijzeiii
in begrepen zijn?
De Voorzitter: De cokesprijzen kunnen nadien behan
deld worden, dat is eene afzonderlijke zaak.
De heer Verheijen: Mijnheer de Voorzitter! Ik heb
indertijd gesteund, toen door/(,U het voorstel werd gedaan
om hel deficit over 1916 van onze gasfabriek door eene
lijdelijke geldleening te dakken. Ook ik was van oordeel,
dat hw„ .niet 'aanging den verliespost der gasfabriek ma,ai-
direct te verhalen; op de consumenten, hoewel ik moet
toegeven, idat er toch wel eenige billijkheidsmotieven, zou
den izijn die er voor pleiten, om terjwjijl alle andere!
verlichtingsmaterialen ;ein brandstoffen in prijs zijn ge
stegen .ook eene malige prijsveriiooging op ons lichtgas
en het gas in 't algemeen toe te passen. Wanneer echte,r
van de .gascoinmissie geen voorstel te verwachten, is lol
prijsveriiooging en wanneer ook van liet Dagelijksch Be
stuur een dergelijk 'voorste! ons niet bereikt, dan kan .ik
niet anders zeggen, 'dan: ik ben heel tevreden met dezen
stand van zaken; ik wil heel graag medewerken om voor
1917 weer hetzelfde besluit te nemen, dat wij voor 1916
bebben genomen, om een eventueel tekort der gasfabriek
te dekken door eene Lijdelijke geldleening, welke, wan
neer ;de toestand weer normaal is, zoodra mogelijk ,uil
de winst der gasfabriek zal worden^gedekt. Ik durf dat
des te meer te doen, Mijnheer de Voorzitter, omdat de
cijfers, welke ik voor mij zelve, heb verzameld ,mij dep
toestand der gasfabriek veel rooskleuriger voor pogen
stellen 'dan de noodkreten, welke wij. gehoord hebbeiij
zouden Idoen veronderstellen. Ik heb n.1. uitgerekend,
Mijnheer de .Voorzitter, dat wanneer alle overige posten
blijven en wij bereiken met onze bezuinigingsmaatregelen
eene ,oeconomie va;n 30%, voor het gasbedrijf in 1917
aan steenkolen minder zal noodig zijn volgens de ge
raamde cijfers een bedrag van 27892.15.
Uit den aard der zaalc zal natuurlijk ook de opbrengst
minder 'zijn, maar in ieder geval heit te verwachten deficit
wordt daardoor aanzienlijk teruggebracht .Ik ban nieij
evenals U van meening, dat het deiicit ook bij oeconomie
zal worden vergroot, juist omdat de factor steenkolen
in deze van zoo'n ontzettend groot gewicht is alle
verhoudingen -staan bij dezen tegenwoordigein stand van
zaken ;op den kop, en terwijl in hoifmalei omstandig|-
lioden (liet bedrijf het meest gedrukt wordt door de
zoogenaamde vaste .onkosten, 'is dat pu niet meer pet
gevat, op 't oogenblik drukken da veranderlijke onkos
ten, de steenkolenprijzen en dergelijke, veel meer pp
de kostprijzen dan anders. Daarom zou ik liever zien, dat
oo.i voor x917 dezelfde houding werd aangenomen en pet
tekort der gasfabriek weder werd gedekt door eene tijde
lijke geldleening.
De Voorzitter.- Wanneer door geen der leden een ander
voorstel wordt gedaan, zullen bij eventueele goedkeuring'
dep- begrooting dezelfde gasprijzen voor 1917 worden aan
genomen als voor 1916.
jue heer Verheijen: En punt 4 van onze agenda afgaan,
behoudens de daarin vervatte economische maatregelen.
De .VoorzitterPunt 4 gaat niet yan de .agenda af.
De heer Verheijen: Daar staat juist de varhooging ju.
De .VoorzitterDe Gascommissie wenscht punt 4i afge
scheiden te houden van de begrooting, 't is slechts een,
maatregel om zuinigheid 'te verkrijgen, die derhalve niel
in verband staat met on,ze begrooLing, De Minister heel"!
n.1. .prijsverhooging als een der middelen om lol b>e,-
zuniging ite geraken aanbevolen. De Commissie en Bur
gemeester (.en Wethouders achten dit middel daarvoor uit
stekend geschikt en hebben, dat, gecombineerd met andere
middelen, in eene verordening trachten te belichamen.
Wanneer wij nu de gasprijzen niet veriiooge,n,. kunnen
wij ook .geene voldoende bezuiniging bereiken.
Ik heb ide vorige vergadering vcór Uw voorstel gestemd,
omdat ;ik toen eveneens eene andere meening was toege
daan; later is mij echter gebleken, dat dit volstrekt;
de bedoeling niet was. De begrooting van de gasfabriek
was al opgemaakt, vóór deze nieuwe concept-verordening;
lot stand is 'gekomen. ,eu daar wenscht© de Commissie»
ook ©iets meer .aan veranderd te zien. Zij kopiL mei
geen voorstel lot verhooging en daarom heb ik ook uil
drukkelijk gezegd, dat, wanneer wij den prijs op de
begrooting pp 7 cent behouden, wij toch dei coneepl
verordening, .waarin wordt voorgesteld dein prijs op 10
cent le brengen, niet intrekken. Burgemeester en Wet
houders en de Commissie wenschen daaromtrent eene
afzonderlijke beslissing uit te lokkeu. Vindt men in do
concept-verordening den prijs als zuinigheidsmaatregel
te hoog, dan kan er straks over gesproken, worden.
Wat mij betreft had ik gedacht: wanneer in de ver
ordening 10 cent wordt bepaald, dun moclil op de, be
grooling wel een boogaren prijs dan 7 cent voorkoiue(n.
De Commissie heeft 'echter, waar z,ij reeds tweemaal échec
heeft geleiden, gemeend dit aan den Raad te moeten over
laten.
ITet ideor mij gesprokene geeft datgene weer, wat ik
in ide verschillende1 vergaderingen heb kunnen opvangen.
Wanneer ide vergadering de begrooling' accepteert, da.,
blijft tde prijs 7 cent, docli bij afzonderlijke .verordening,
welke ,na de begrooting 'wordt vastgesteld, kan. do prijs
best hooger gesteld worden, dat is maar een Lijdelijke
maatregel.
Verlangt een der leden haar aanleiding van hel ge
rapporteerde omtrent de begroeting van de gemeente-
gasfabriek het woord?
Da Commissie heeft voorgesteld de begrooling der_gas
fabriek .niet goed te keuren; Burgemeester en WeJiomters
hebben hierop liet navolgende antwoord gegeven.
W,ij kunnen niet meegaan met het denkbeeld der Coui
missie, om de goedkeuring van de begrooling afhankelijk
le stelten van dei omstandigheid, dat eene opbrengst yan,
21.5 M3 .gas per II.L. steenkolen ta gering is,|
Waande Commissie voorstelt teen voortdurend technisch
toezicht op de 'gasfabriek in te voeren, merken wij op,
dat het technisch toezicht voor 1917 door ons op voorstel
van (de Gascommissie bereids 'is opgedragen aan hel
Ingenieurs-bureau van W. van Veen e.b.i. en J. W. Spren-
ger iw.i. te Breda.
Kunnen de leden der commissie zich met dit antwoord
vereenigen?
Da heer Van -Gastel: Ik kan mij eigenlijk niet ver
eenigen met da -aanstelling van dat Ingenieurs-bureau,
