VERGADERING VAN 5 DECEMBER 1916.
Voorstel met betrekking tot bezuiniging van het gasverbruik.
I).e verhooging wordt 'voorgesteld van 7 op 10 cent.
I),e heer Verheijen: Mijnheer de Voorzitter! Het be
zwaar dat ik er tegen heb en in 'eerste instantie reeds.
t,er sprake 'heb gebracht is, dat ons eenvoudig een derget-
lijk voorstel onder clen 'neus wordt geduwd, zonder (dat
■wij' precies weten 'waaraf en waaraan. De menschen heb
ben eene berekening 'gemaakt, waarom geven zij die ons
nj,et? De Raad heeft indertijd besloten den gasprijs niet
te verhangen, en 'terwijl nu de Minister zegt, jullie moeit
gaan bezuinigen, komt 'de directeur van de gasfabriek
en zegt, 'nu 'gaan wij bezuinigen niet alleen, maar gaan
ook den prijs eens veranderen tegen bet genomen Raads
besluit in, als jullie nu maar precies doet wat wij voor
spellen,- dan zijn wij er lekkertjes van af!
De heer P. Koning-sMijnheer de Voorzitter! De
vorige keer is er nog een brief geweest met de noodige
cijfers. Het spijt mij, dat bet verslag; nog niet klaar is,
Iwant dan konden de leden beter zien, waarop de bezui
nigen valt. Ieder lid 'heeft echter een verslag van het
vorige jaar en daaruit kan bij zien welke hoeveelhieiid
van Iedere soort,- licht^ kook- en werkgas in het afge-
Ioopen jaar werd afgenomen.
't Is nu allemaal zoo onverwacht gekomen,- dat wij
alles niet hebben kunnen voorzien. Men is hier begonnen
met te zeggen,, dat de voorgestelde bepalingen te druk
kend zijn,, maar als het hier drukkend is, op andere
plaatsen is het 'nog veel drukkender, daar betaalt men
wel het vier of vijfdubbele. In Helmond b.v., dat men
het beste kan vergelijken met Roosendaal, daar begint
men met een prijs van 7i/2 cent en bojven .70% van de
gewone afname betaalt 'men het vierdubbele.
Verder is hier gesproken over het werkgas en kan
ik daarop antwoorden, dat wij wel degelijk rekening ge
houden hebben met 'alle 'industrieele zaken; wij hebben
deze kwestie goed 'doorgewerkt 'en besproken en daarom
ook voorgesteld dat voor lichtgas, voor eene afname
grooter dan 7(h/'o van het vroegere verbruik het dubbele
moLet betaald worden, daarentegen bij kook- en werk
gas niet.
De heer Braat: Mijnheer de Voorzitter! Ik zou aan
het gesprokene door 'den heer Konings willen toevoegen,
dat de gegevens welke de heer Verheijlen vraagt kunnen
verstrekt worden. Dat 'is naar mijn idéé een doodeen
voudige zaak, want die gegevens zijn er, niet waar. Kort
geleden nog is een schrijven van wege 'de Commissie ,aan
den Raad gericht, waarin specifiek wordt opgegeven van
iedere categorie van het gas, dat bij verhooging van een
cent het verlies nog zooveel bedraagt, biji verhooging yan
anderhalve cent zooveel én bij verhooging van twee cent
het verlies zou gedekt zijn. Dat is' 'nog zoo lang nie|t
geleden en die gegevens zijn hier nog aanwezig. Ik vind
echter, dat het zoo weinig doel heeft.
D,e Voorzitter: De Secretaris zegt mij, dat die brief
is gericht aan 'Burgemeester en Wethouders. Ik zal dat
schrijyen evenwel hier nu doen voorlezen.
De heer Verheiien: Het antwoord van den Voorzitter
4er Gascommissie en den heer Braat gaat heelemaa! naast
de door mij gestelde vraag. Zij spreken over de algemeeniej
rentabiliteit der gasfabriek,- 'maar daar heb ik 'het niet
over. Ik heb gezegd, dat ik het betreur en ik betreur ihet
nog, dat niet bij de stukken heeft gelegen de becijfering
welke door de 'directie der gasfabriek is opgemaakt ien
haar aanleiding heeft gegeven om aan de Gascommissie
het voorstel te doen zooals dat aan den Raad is doorge
zonden. De Gascommissie 'heeft blijkbaar zooveel niet
gevergd en nu vind ik het wel -erg lollig, dat zij dat voor
ons hebben klaargemaakt, maar wanneer ik van iemand
een voorstel krijg, 'zou ik pok de motieven willen kenj-
ge'n, waarop dat voorstel steunt. Er blijkt mij! nu ner
gens uit waarom 70% van het lichtgas; is aangenqmein,'
hoe groot het verbruik is van industriegas en dergelijke
ding,en meer. Dat zijn toch allemaal zaken, 'die van heel
veel belang zijn en waaromtrent wij thans volkomen in
hpt duister tasten. 'Ik 'heb het verslag der gasfabriek (er
op nageslagen? doch 'hoe interessant ik dit verslag pok
vind en waarvoor ik steeds niet anders dan lof.over heb
g;ehad,: de gegevens 'die 'ik inoodig had, kon ik er pief
uit distilleeren. Dat ïs mijln groot bezwaar.
De heer P. Koning-sWiji weten niet 'hoe groot de bej-
zuiniging zijn zal. 'Dat kan men eigenlijk pas zien, wan
neer deze verordening 'in werking zal zijn, dan zullen
wij naderhand moeten 'zeggen, dat hadden wij beter zoo
of zooi gedaan. Wij1 'hebben den directeur en den boeid-
houder verzocht een voorstel in te dienen en hebben dat
zoo klaargemaakt; maar ook die menschen tasten daarom
trent in het duister zoo goed als wij Daar zal vanzelf
meer licht over ontstoken worden wanneer de zaak een
maal aan het draaien is. Op 't oogenblik mogen wij echter
toch zeggen, dat het 'verlies hoogst waarschijnlijk zal
gedekt worden, wanneer de voorgestelde prijzen worden
aangenomen. Om dat evenwel allemaal zoo categorisch
en mathematisch te berekenen, dat gaat niet.
De heer Verheijen: Het 'tweede antwoord van den
Voorzitter der Gascommissie 'gaat weer naast mij'ne vraag.
Uit de toelichting, die de directie der gasfabriek zelf op
haar voorstel geeft, 'blijkt, dat zij: berekend heeft dat wan
neer de voorsteliep 'wordeip aangenomen en eienei bezui
niging van 30o/o Wordt bereikt, er zonder verlies zal ge
werkt worden. Uit 'de 'toelichting die zoo .juist is voor
gelezen blijkt echter, 'dat in 't geheel geen bedrag' worldfc
g,eraamd voor 't geval, dal niet zooveel bezuinigd zal
worden en waarvoor 'het dubbele tarief zal worden bere
kend. Daarvoor wordt 'geen enkele post opi de begrooting
uitgetrokken.
Ik moet op 'mijn standpunt blijven staan Mijnheer de
Voorzitter, dat dergelijke prijsverhooging voor mij alleen
aannemelijk is, wanneer mij duidelijk met cijfers wordt
aangetoond, dat dit 'absoluut noodzakelijk is! Daarenbo
ven houdt die verhooging absoluut geen verband met de
zuinigheidsmaatregelen, die eigenlijk aan de orde zijn
gesteld. Zuinigheid kan verkregen worden door eene ver
hooging van den prijs voor. ,een zeker meerder verbruik..
Wanneer wij zeggen, wij laten toe een verbruik van 70%,
dan Reeft de prijs absoluut geen invloed op bezuiniging,,
maar w,el heeft 'invloed op bezuiniging wat meer betaald
moet worden voor 'hel gebruik boven 70%, en hadden,
die 10 cenl gevoeglijk kunnen wegblijven. s
D,e Voorzitter: Ik 'vind het wel gewenscht, dat het
schrijyen van de gascommissie zal worden voorgelezen.,
Wellicht kan dit vóór het nemen der beslissing yan,
invloed zijn.
Dp Secretaris geeft 'hiervan voorlezing.
VERGADERING VAN 5 DECEMBER 1916.
Voorstel met betrekking tot bezuiniging van het gasverbruik.
Roosendaal en Nispen, 23 November 1916.
Naar aanleiding van de circulaire van den Minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel, dd. 15 November j.1waarin
de wenschelijkheid wordt uitgedrukt bij het gebruik van steen
kolen de uiterste spaarzaamheid te betrachten, hebben wij de
eer Uw College in overweging te geven de prijzen van het
licht-, kook-, werk- en muntgas, alsmede het lichtgas ten be
hoeve der stijfsellabriek tijdelijk te verhoogen.
Ten einde een overzicht te hebben van het geraamde gas
verbruik in 1917 en de uitkomsten der verhooging gasprijzen,
hebben wij de eer UEdelachtbaren hierbij een staat over te
leggen, opgemaakt door den hoofdboekhouder der gemeente
gasfabriek alhier.
Het verhoogen der gasprijzen zal niet alleen beperking van
het gasverbruik tengevolge hebben, doch zal tevens voorkomen
dat de gasfabriek met verlies werkt.
Wij zijn echter van meening dat alleen verhooging der gas
prijzen het gasverbruik niet voldoende zal beperken.
Mocht de aanvoer van steenkolen van dien aard blijken te
zijn dat gebrek te voorzien is, dan geven wij UEdelachtbaren
in overweging een sluitingsuur voor de winkels te bepalen,
het sluitingsuur voor herbergen en tapperijen te vervroegen en
als uiterste maatregel de verordening op de straatverlichting
te herzien.
De Gascommissie:
De Voorzitter,
P. KONINGS.
De Secretaris,
JAN RAAYMAAKERS.
Gasverbruik en gasprijs 1917.
Geraamd verbruik 1917 Tegenwoordig
Lichtgas650000 M3 7 et.
id. Stijfselfabriek 50000 5% ct.
Kookgas223.000 h\ ct.
Muntgas112.500 8 ct.
Geraamd verlies over 1917
ruim 20.000.
Bij verhooging van alle prijzen voor het particulier gas
verbruik met 1 cent per M3 wordt eene meerdere op
brengst verkregen van
Lichtgasf 6500.
id Stijfselfabriek. 500.
Kookgas2230.
Muntgas1125
Totaal. 10355.—
2) Bij verhooging met llj2 cent per M3
Lichtgas9750. -
id. Stijfselfabriek. 750.
Kookgas3345.
Muntgas1687.58
Totaal. f 15532.50
3) Bij verhooging met 2 cent per M3
Lichtgasf 13000.—
id. Stijfselfabriek. 1000.
Kookgas4460.
Muntgas2250
Totaal. f 20710-—
Deze laatste verhooging van 2 ct. per M3 voor alle rubrieken
v/h particulier gasverbruik is juist voldoende om het geraamde
verlies te dekken.
Buiten deze voorbeelden kunnen natuurlijk verschillende an
dere combinaties gevormd worden b v. het lichtgas meer ver
hoogen dan kook- en muntgas enz. De meerdere opbrengst voor
iedere rubriek per cent per M3 is in geval I vermeld.
Bij eventueele verhooging is het uit administratief oogpunt
raadzaam vooral de prijs van het lichtgas zoodanig te verhoo
gen, dat deze een geheel centenbedrag vormt, dus b.v. te brengen
op 8 of 9 cent per M3.
Meerdere opbrengst is nog te verkrijgen uit verhooging der
cokes- en gruisprijzen.
Voor 1917 is geraamd, dat ten verkoop beschikbaar zullen
zijn circa41000 H.L
Verhooging van 5 ct per H L geeft eene meerdere opbrengst
van f 2050.
id. id. 10 ct. per H L. id. id. id. f 4100
De Voorzitter: Dit is de brief waaropi de heer Braat
daar straks heeft 'gezinspeeld. Een afgerond voorstel slaat
daar niet in en wij hebben het meer beschouwd, •-dat
dit bij de begrooting zou worden ter sprake gebracht*
Nadien is de circulaire van den Minister gé&omen, welke
thans aanleiding was 'tot het doen van deze voorstelle/u..
Verdere gegevens bezitten Burgemeester en Wethouders
niet.
D,e heer Verheijen: Mijnheer de Voorzitter! Nu het
blijkt,, dat er werkelijk cijfers te verkrijgen zijn, dunkt
mij1, dat in deze aangelegenheid een heel gemakkelijke
oplossing gevonden kan worden. Wij! moeten twee 'za
ken onderscheiden, hel voorstel tot prijsverhooging idat
dient om het tekort der gasfabriek te dekken en ieen
voorstel tot prijsverhooging dat noodzakelijk is ten einde
tegemoet te komen aan heit verlangen van den Minister,
van Landbouw, Nijverheid en Handel tot beperking van,
het gasverbruik en aangezien deze twee aangelegenhe
den geheel verschillend zijin, meen ik ook, dal zij ook'
niet op hetzelfde tijdstip behoeven te worden behandeld.
Wlij! krijgen dan gelegenheid 'het voorstel te splitsen, wij
kunnen dan laat Ik Tiet noemen de fiscale verhoogingj
van den gasprijs hij de begrooting bespreken en op !t
oogenblik alleen behandelen wat 'noodig is om het gas
verbruik te beperken. Dan kan in de ons aangeboden
verordening de standaardprijs blijven bestaan en behoe
ven wij! alleen le 'spreken oyer de mate; van! belperkjijngi
in het gasverbruik, die wij wenschen te bereiken iein den
prijls; welken wij ;noodig hebben om lot dat doel te ge
raken.
De Voorzitter: Mei deze zienswijze kan ik mij wel
vereenigen. De voorstellen; die voorgedragen zijn door
de Gascommissie en door 'Burgemeester en "Wethouders
zijn overgenomen heb ik 'evenwel ter tafef Ce orengeinj
De bedoeling van den heer Verheij'ein is dein prijs
van 7 cent tot 1 Januari te behouden en da begroe
ting nader te beslissen.
De heer Van Gastel: Wanneer de prijs zoo blijft Rot-
men wij ieder jaar te kort. Motet dat dan blijven duren 2
Ik vind dat geen regeling.
De Voorzitter: Kan een der leden het voorstel van
den heer Verheijen ondersteunen.
Het voorstel wordt ondersteund door de heeren Schul
en De Bruyn en maakt derhalve een punt van behande
ling uit.
De Voorzitter: Verlangt omtrent dit voorstel een der
leden het woord'?
