VERGADERING VAN o DECEMBER 1916.
Voorstel met betrekking tot bezuiniging van het gasverbruik.
stel te doen, zouden wij gaarne eene bespreking met Burge
meester en Wethouders houden.
Voorstellen omtrent verdere beperking gasverbruik meenen
wij aan Uw College te kunnen overlaten.
De Gascommissie
De Voorzitter,
P. KONINGS.
De Secretaris,
JAN RAAYMAAKERS.
ROOSENDAAL, 29 November 1916.
Edelachtbare Heeren,
Naar aanleiding van Uw schrijven van gisteren en de ons
ter hand gestelde circulaire van den Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel met begeleidend schrijven van den heer
Burgemeester dezer Gemeente, hebben wij de eer Uw Collego
het volgende te berichten
Gezocht hebben wij naar eene regeling, waardoor niet alleen
aan het verlangen van den Minister tot volstrekt noodzakelijke
besparing van steenkolen zou worden voldaan, doch waarmede
tevens ook de finantieele belangen der fabriek zouden worden
gediend zonder de draagkracht der ingezetenen te zeer te be
lasten. Dit laatste in verband met het feit, dat het ons
bekend is, dat bij Uwe Commissie toch reeds de bedoeling
voorzat om in het geraamde tekort der fabriek over het be-
drijfsjaar 1917 ten bedrage van ƒ20.000.op eenigerlei wijze
te voorzien.
Bij onderstaande regeling, waarmede wij meenen, dat aan
bovengenoemde eischen wordt voldaan, hebben wij ons gesteld
op het standpunt, dat het wellicht niet wenschelijk is dwingende
maatregelen te stel'en tot beperking van kook- en werkgas,
eensdeels omdat de aanwending van kookgas tot besparing van
brandstoffen voert, anderdeels omdat aan de industrie (werkgas
benoodigd tot het drijven van motoren in publieke vermake
lijkheden kan hierop misschien zonder bezwaar uitzondering
maken) zoo weinig mogelijk bezwaren moeten worden in den
weg gelegd.
Wij hebben derhalve de eer U als tijdelijke regeling
te adviseeren
a. Den prijs van het lichtgas te bepalen op 10 ct. per Ms.
b. Aan het verbruik van lichtgas de bepaling te verbinden,
dat tegen den prijs van 10 ct. per M3 slechts mag wor
den afgenomen 70 °/0 van het gebruik der correspondee-
rende maanden van 1916 of zoo noodig 1915.
c. Bij een hooger verbruik dan onder b genoemd het dubbele
tarief of 20 ct. per Ms voor de meerdere afname toe te
passen.
d. Een verbruik van ten hoogste 10 of 15 M3 vrij te stellen
van het dubbele tarief uit overweging dat dergelijke
kleinverbruikers bezwaarlijk nog op hunne vroegere af
name kunnen bezuinigen.
e. Voor nieuwe aansluitingen of nieuwe verbruikers het vol
gend maximum te bepalen waartegen zal geleverd wor
den volgens het enkele tarief:
50 M3 volgens meteropname over Januari.
40
35
30
25
25
25
30
35
40
50
50
Februari.
Maart.
April
Mei.
Juni.
Juli.
Augustus.
September.
October.
November.
December.
Bij hooger verbruik voor de meerdere afname toe te
passen het dubbele tarief.
In bijzondere gevallen van genoemde maxima af te
wijken naar het oordeel Uwer Commissie.
f. Den prijs van het muntgas te bepalen op 11 cent per
M3 en aan het verbruik voorts dezelfde bepalingen te ver
binden als genoemd bij lichtgas onder b, c, d en e.
g. Den prijs van kookgas en werkgas te bepalen op 9 ct.
per M3.
h. Voor het werkgas benoodigd in publieke vermakelijkhe
den eventueel hetzelfde te bepalen als genoemd bij licht
gas onder b en c.
i. Den prijs van het gas te leveren ten dienste der Ge
meente te bepalen op 8 c t. per M3.
j. Deze bepalingen in werking te doen treden uiterlijk op
7 December a. s., ter uitvoering waarvan alle meters
zullen worden opgenomen, en het tijdvak verloopende
tusschen deze en de volgende meteropname als eene volle
maand zal gerekend worden
k. Onder maand verder te verstaan de periode tusschen
twee meteropnemingen.
1. Te bepalen, dat gasverlichting of electrische verlichting,
opgewekt door het drijven van gasmotoren, van winkels,
koffiehuizen, hotels enz., na een bepaald uur wordt ver
boden.
De bepaling van dit uur meenen wij het beste aan
Uwe Commissie te kunnen overlaten.
m. Aan het oordeel van Burgemeester en Wethouders over
te laten de beperking van het gasverbruik der openbare
verlichting en gemeentegebouwen.
Ter toelichting van een en ander kunnen wij Uw College
aan de hand der geraamde cijfers over 1917, nog mededeelen,
dat door het drukken der algemeene onkosten op de exploitatie
der fabriek de inkrimping van een eenigszins belangrijke hoe
veelheid van het lichtgasverbruik zonder algemeene
verhooging der tarieven zou leiden tot een nog groo-
ter verliessaldo dan over 1917 is geraamd, verder dat wanneer
door bovenstaande regeling eene beperking van 30 van het
lichtgasverbruik wordt verkregen de fabriek waarschijnlijk zon
der winst of verlies van eenige beteekenis zal werken. Wordt
de beperking grooter dan 30 °/0, dan zal zelfs bij bovengenoemde
tarieven het bedrijfsjaar 1917 nog met eenig verlies-saldo sluiten.
Met hoogachting.
De Directeur,
FR. KUIJPER.
De Voorzitter: Mijneheeren! Met een enkel woord heb
ik zooeven gezegdy 'dat Burgemeester en Wethouders en
de Commissie van 'bijstand nog eene nadere conferentie
over deze voorstellen 'hebben geihad en wel gisterennla,-
middag. Bij' die 'conferentie zijn Burgemeester dn .Wet
houders tot overeenstemming 'gekomen om de voorstel
len; welke in het schrijven der Commissie van 29 No
vember zijn gedaan, 'aan Uwe goedkeuring te onder
werpen. Alleen is 'gisteren nog bepaald, dat voortaan de
gasverlichting in de winkels na acht uur moet beperkt
zijln tot één fut .en om negen uur gedopfd, en dat in her
bergen en koffiehuizen, waartoe ook societeiitein behoo-
pen, na tie'n uur slechts één 'pit mag branden en wel
tot aan het 'sluitingsuur, i
Ik wensch hier 'te doen kennen, dat ik als Burge
meester, tenzij de Raad mij ©en wenk mocht geven dit
anders te verlangen, 'wanneer ik toestemming zal hebben
te geven tot 'het houden van vertoioningen of uitvoerin
gen, zal voorschrijven, dat uitvoeringen om 10 uur
's avonds moeten geëindigd zijln en daarvan geen afwij
king zal toestaan. Is de Raad daaromtrent een andere
VERGADERING VAN 5 DECEMBER 1916.
Voorstel met betrekking tot bezuiniging van het gasverbruik.
meening toegedaan, dan 'zal het mij aangena.atn zijn dit
te vernemen, want 'ik beschouw den Gemeenteraad als
tolk der burgerij en der ingezetenen. Wanneer wij der
gelijke dwangmaatregelen moeten nemen, moet er ook
van de zijde der ingezetenen medewerking zijn fe ver
wachten.
Wanneer de Gemeenteraad deze voorstellen aanneemt
zullen de publieke vermakelijkheden per se om tien uur
moeten afgeloopen zijn. 'Men behoeft geen afwijking daar
van te komen vragen; ik heb hu een;maal gezegd, dat
deze maatregelen moeten genomen worden, alleen bij
eene buitengewone uitvoering, waarover ik mijne per
soonlijke beslissing zal nemen, zal ik hiervan afwijking
toestaan. Nimmer eene uitzondering te maken gaat niet.
De heer Heerma van Voss: Mijnheer da Voorzittel;,
ik mis in 'het voorstel eeniige bepaling! omtrent de stijl-
self abriek. Dat is een afnemer, waarmede indertijd ©en
speciaal contract is 'aangegaan en nu mis ik daarom
trent eenige bepaling, 'of is die ondergebracht in heit
algemeene voorstel?
De Voorzitter: Met geene enkele industrieieile onder
neming in deze gemeente bestaat er ©einei afzonderlijke
overeenkomst.
Die meening berust op een misverstand; er bestaat
een tarief,- waarbij 'gasverbruikers bij verschillende af
name verschillende reductie 'op den gasprijsi voor licht
gas verkrijgen. Zooals 'ik heb kunnen nagaan, dateert de
laatste tariefregeling van '1900 en hierop moet de reductiei
die de stijfselfabriek geniet, berusten. Iedereen bezit bij
voldoende afname gelijk 'recht op reductie van dein ,gasr
prijs. De afname 'van de stijfselfabriek bedraagt meer dan
50000 M3 per 'jaar en voor die fabriek is niet de lichtfj
gasprijs maar de prijs van werkgas in rekening gebracht.
Het voorstel door de Commissie bij deze verordening
gedaan heft het voorrecht voor de stijfselfabriek op,
In onze vergadering met de Commissie vain gisteren is
vooropgesteld, in de eerste plaats te zorgen de voor
gestelde verordening tot 'stand te brengen, ten eiindei dein
fatalen termijn, die door den Minister is. gesteld, niet te
overschrijden. Wanneer de Verordening in werking zal
zijn en van algemeene bekendheid geworden, kunnen ©r
altijd nog wijzigingen iin worden aangebracht en door
belanghebbenden aangevraagd of voorgesteld.
Alleen is in deze verordening aan Burgemeester en
Wethouders de bevoegdheid toegekend om van leinkelei
bepalingen afwijkingen toe te staan, doch die afwijkin
gen betreffen niet 'den prijs, die voor licht- en bedrijfsi-
gas 'bij deze verordening zal worden vastgesteld. In over
leg met de 'Commissie zijn Burgemeester en Wethouders
wel voornemens afwijking toe te staan voor inrichti;nge|n
van algemeen nut en voor gebouwen, bestemd voor den)
openbaren eeredienst, maar niet voor de woningen bij
zulke inrichtingen behoorende.
Ik vertrouw, dat alle leden hier hun gevoelen ,over
de verordening zullen te kennen geven en wil trachten
op het gesprokene een afdoend antwoord te geven, ho
pende, dat onze besprekingen tot een goed eindresultaat
zullen leiden.
De heer Verheijen: Mijnheer de Voorzitter! Het kan
Ui bekend zijn, dat in hét algemeen de strekking van,
(je foorstellen, die ons door de:n directeur der gasfa
briek en door 'de gascommissie zijn gedaan, mijne goed
keuring wegdragen. Dit 'neemt niet weg, dat i!n de wijze,
waarop deze voorstellen ons hebben bereikt, èn de voor
stellen zelve bij 'mij nog iets kunnen, te wenschen over
laten en daarom wil ik beginnen met te bespreken d©
wijze waarop ons 'deze voorstellen zijn, ter kennis ge
bracht. Ik wil 'geen critiek uitoefenen op den korten tijd,
dat deze voorstellen hebben ter visie, gelegen. Mijn:
eenige bezwaar daartegen 'is, dat het voor oms prettiger
ware geweest ze thuis te krijgen. Het ernstigste bezwaar,
dat ik er 'tegen heb is, dat dergelijke ingrijpende maat
regelen ons worden voorgesteld, zonder dat ©enig over
zicht wordt gegeven van de gevolgen, 'die deze voorstel
len zullen hebben,-, terwijl het zoo gemakkelijk moet ge
weest zijn om de financieel© uitkomsten te begroeten .en
een klein staatje bij de voorstellen ter inzage neier ta
leggen. De directie der gasfabriek erkent zelf! in hare toe
lichting, dat zij de financieele gevolgen heeft nagere)-
kend, dat wanneer eene besparing van 30% wordt bereikt
bij' de voorgestelde verhoogingen het geraamde tekort
der fabriek geheel 'zal worden gedekt en dat waiv
nper de bezuiniging 'nog verder wordt doorgevoerd1
dan 30% er nog een klein verliessaldo zou ongedelkt!
blijven. Dat is eene heele prettige meidedeielihg voor ons,
maar het blijft voor ons toch lastig ieder onderdeel vanj
het voorstel op zijn juiste waarde te schatten. Wij weten
b.v. niet, en dat zou van belang zijn te weten, weikei
afname van werkgas de openbare vermakelijkheden in
onze gemeente hebben, 'wij weten niet hoe groot het lichtgas
debiet is, vooral in de laatste maanden enz., en toch der
gelijke gegevens zouden van zeer veel invloed kunnen
zijn op onze beslissing. Zoo. kan van Invloed zijn het
gebruik van gas in winkels in het algemeen, ik heb
gelezen en gehoord, dat er; bij dei behandeling; van dieizei
kwestie in verschillende gemeenteraden speciaal werd
aangedrongen op bezuiniging 'der winkelverlichting.
De heeren hebben herhaalde malein in onzei gemeen,te
kunnen zien, dat de winkelverlichting een gedeelte: der,
straatverlichting overneemt en 'als eenvoudig leek op dat
gebied, zou ik 'de veronderstelling makeln, 'dat daarin!
dus het gemakkelijkst 'kan worden bezuinigd.
Dan Mijnheer de Voorzitter heb ik een enkel bezwaar
tegen de voorstellen zelve. Op de eerste plaats wordt
voorgesteld eene uniforme besparing! op het lichtgas en
wel in dier voege, dat alle verbruikers 70%, van hu mm
vroegere afname kunnen betrekken tegen 10 cc-nt en
het meerdere tegen verdubbeld tarief. Tegen deze uni
forme regeling heb ik bezwaar. Ik kan mij indeuken^
dat in een gewoon particulier huis eene besparing van,
30% tot het 'normale kan worden gerekend,, maar daar
staat tegenover, dat in sociëteiten en ,in koffiehuizen ten
in winkels de 'besparing veel verder kan worden doorge
voerd,- vooral wanneer er mede rekening wordt gehouden,,
dat in sociëteiten maar een Ücht mag; branden, terwijl
in winkels dergelijke bepaling zou gelden. In dergelijk©
gevallen kan de bezuiniging op het normale gasverbruik
èn in sociëteiten, èn in koffiehuizen, èn in wnkels veel
grooter zijn. dan de hier geëischte 30%|., Ik zou daaroim
aan die bepaling willen toevoegen,- naar regelen door
Burgemeester en Wethouders vast tei stellen, dat dei be
zuiniging moet bedragen 50 tot 70% en voor een grooter
verbruik een hoog 'tarief moet worden betaald.
Een ander bezwaar heb ik tegen ,de bepaling yau
