-3-
De zorg voor de openbare orde nam een belangrijke plaats ins 460 gulden was uit
getrokken voor de honorering van twee veldwachters en nog 120 gulden voor twee
nachtwakers. Enige extra bewaking in de duisternis was niet overbodig, want voor
straatverlichting werd door de gemeente niet gezorgd.
Aan het onderhoud van straten en wegen besteedde men in totaal 200,De
straten in de kom waren grotendeels met ruwe veldkeien belegd; daarbuiten be
stond geen enkele verharde weg. Een belangrijke verkeersader was de haven, die
regelmatig werd uitgebaggerd. Het scheepvaartverkeer was een van de bedrijvig
heden die destijds veel intensiever waren dan thans.
Voor ondersteuning van de sociaal-misdeelden werd op de begroting niets
uitgetrokken. Men kende natuurlijk slechts armenzorg en deze werd geheel aan de
armbesturen overgelaten. Volgens een opgave van 181 4 waren er in de gemeente
104 bedeelden. Wel nam het gemeentebestuur de honorering voor zijn rekening van
de geneeskundige en de vroedvrouw, die de medische verzorging van de onvermogen-
den op zich namen. Hiervoor werd 100,geraamd.
Frappant is het uiterst geringe bedrag dat voor het onderwijs werd uitge
trokken, n.l. slechts 25,die bestemd waren voor de verearming van het
enige schoollokaal; "brand in de school" noemde men dat. Het onderhoud van de
school was echter begrepen in de post onderhoud gemeentegebouwen, waarvoor
400,werd geraamd. Het salaris van de schoolmeester - 200,,werd uit
's lands kas betaald. De onderwijzer genoot bovendien de opbrengst van de school
gelden, die hij zelf moest innen (4 tot 6 stuiver per kind per maand) maar dit
leverde hem slechts 100,per jaar op. In de winter werd de school door ca.
80, in de zomer maar door 30 h. 35 leerlingen bezocht. Er was slechts één onder
wijzer, wel kundig maar niet gediplomeerd, die het onderricht aan de kinderen
van alle leeftijden voor zijn rekening moest nemen; alleen in de winter werd
hij door een van zijn bekwaamste scholieren geassisteerd. Al deed de school
meester zijn uiterste best en al was er nog een particulier schooltje, dat fi
nancieel natuurlijk geheel zichzelf moest bedruipen, het was geen wonder, dat
vele kinderen van onderwijs verstoken bleven. Voor de zedelijke en sociale toe
stand van de bevolking had dit analphabetisme funeste gevolgen.
Al geeft deze opsomming slechts een onvolledig beeld, zij doet ons besef
fen hoe laag het niveau was waarop zich de Oudenbossche samenleving in 1813 nog
bevond en tot welke enge grenzen de gemeentelijke zorg was beperkt. Vergelijken
we deze toestand met het heden, dan mogen we zonder op onze prestaties te wil
len roemen toch met voldoening op de afgelegde weg terugzien. Laten wij echter
tevens een open oog hebben voor de lessen die het verleden ons leert en, om
nogmaals met H.K.H. Prinses Beatrix te spreken, vanuit de opgedane ervaringen,
gestimuleerd door nieuwe initiatieven en bewuste inspanning, de lijn der ge
schiedenis doortrekken.
2. Notulen.
Het lid ACHTERBERG wil gaarne aangetekend zien dat - onder verwijzing naar
punt 16 inzake vaststelling vergoeding van de exploitatie ex artikel 101 van de
Lager-onderwijswet 1920 voor het jaar 1964 - op de vraag of de gemeente de kos
ten op zich neemt van het schoolzwemmen in het gemeentelijk instructie-zwembad,
door de voorzitter ontkennend is geantwoord.
De VOORZITTER heeft daar geen bezwaar tegen en merkt op dat inderdaad het
schoolzwemmen moet worden betaald door degene die zulks beoefent.
Vervolgens wordaazonder hoofdelijke stemming de notulen van de vergadering
van 10 daooabar 1963 vastgesteld.
