- 8 -
Het heelal is volgens het Bijbelverhaal in zeven dagen geschapen,
nader gepreciseerd in zes dagen, want de zevende dag rustte God
uit om in welbehagen het werk van zjjn handen te beschouwen. Die
dag wees hy de mensen als heilige dag aan: "Op deze zevende dag
zult gij ophouden met ploegen en oogsten".
Dit gebod werd gegeven bij de geboorte van de mensheid en het
getal zeven is er als een wachtwoord aan vastgekoppeld.
Zevenmaal per dag, zei daarom de Psalmist tot God, zal ik U
loven. De roomse kerk nam dit letterlijk over en deelde het
oude koorgebed in zeven delen in, die in de Middeleeuwen de
Zevengetijden werden genoemd. Soms zit het getal zeven achter
een ander verborgen. De Tien geboden zijn er eigenlijk maar ze
ven: drie ervan zijn herhalingen in enigszins andere bewoordin
gen van reeds behandelde en verboden punten, die omwille van
hun aantrekkelijkheid voor de zwakke mens nog een bijzondere na
druk nodig hebben0 Om heel eerlijk te zijn zou ik moeten zeggen,
die omwille van hun aantrekkelijkheid voor de zwakke man. Het
Oude Testament spreekt immers berustend de overtuiging uit,
dat de rechtvaardige zevenmaal valt, doch wel weer opstaat.
Naaman moest zich zevenmaal in de Jordaan wassen. Hij was een
Nubiërzwart derhalve als ebbenhout. De profeet gaf die op
dracht niet als verborgen voorafbeelding van onze machines,
die voorwas en hoofdwas doen en vijfmaal spoelen, en nog minder
in de verwachting dat Naaman blank zou worden, maar omdat zeven
een heilige zin had. Een godsdienstige handeling bereikt bij
haar zevende herhaling het toppunt van haar indringend vermogen.
Zelfs in het negatieve had het getal een bepaalde betekenis. De
zeven vette jaren gingen als alle tijdperken van welvaart en geluk
veel te vlug voorbij. Eindeloos leken de zeven magere jaren. Tot
overmaat van ramp kwamen daar nog de zeven plagen van Egypte bij.
Aan de magische klank van het getal gaf Christus een nieuwe di
mensie, toen hij voorschreef dat men zijn naaste niet zevenmaal
vergeven moet, doch zeventig maal zevenmaal. Het was niet zijn
bedoeling dat iemand dit precies uitrekende; het was integendeel
een manier van zeggen dat de vergiffenis niet geteld mag worden
omdat zij na de eerste maal eindeloos moet zijn. De christelijke
religie heeft het getal zeven in een breed stramien van toepas-A
singen geplaatst. Wij kennen de zeven Sakramenten, de zeven gaveTr
van de H. Geest, de zeven heerscharen van de Engelen, de zeven
hoofddeugden en, omdat wij ook maar mensen zijn, de zeven hoofd
zonden. De mystiek ging nog verder; zij telde de zeven Kruiswoor
den van Christus; zij onderscheidde zeven Smarten en Zeven Vreug
den van Maria. Zij kende in haar Godsbeschouwing zeven graden of
zeven hemelen, waarvan wij nog het niet meer volledig begrepen
spreekwoord "in de zevende hemel" hebben overgehouden, dat nu
meestal wordt gebruikt om een toestand aan te duiden, die mijlen
ver van de mystiek af staat.
Ook in het profane blijkt het priemgetal zeven de mensen te heb
ben aangesproken. Een gebergte met een aantal opvallende pieken
werd vanzelf het Zevengebergte genoemd. Septfons, Septfontaines
Siebenbornen, Sept-Frères, Zevenbergen, Zevenhoven, Zevenhuizen,
Zevensprong en Zevenwolden zijn bekende plaatsnamen. Hier heeft
men in de oorsprong vermoedelijk niet nauwkeurig de bronnen,
bergen, huizen of -hoeven geteld, maar het getal zeven genomen
om aan te duiden dat het er méér waren dan men in één oogopslaff
kon zien of tellen.
