lii>
"een Koningstroon rusten. Zij stelt zich tot levensdoel
"Haar na te volgen, te regeren als een Vorstin uit het Huisl
"van Oranjegetrouw aan de Grondwet, bevestiging van de eer
bied vpor de Nederlandse Naam en de Nederlandse Vlag, be
trachten van rechtvaardigheid bij het bestuur over bezittir
"gen en koloniën en bijdragen tot verhoging van het geeste
lijk en stoffelijk welzijn van Haar volk zal Haar streven
"zijn. Da rbij aller steun vragend aanvaardt zij,-opGod ver
trouwende en biddende Haar te sterken - de regering.
"Op 6 september 1898 volgde de plechtige beëdiging en in
huldiging in een verenigde vergadering der staten-Generaa]
"Vandaag, 31 Augustus 1948, herdenken wij in dankbare her
innering het feit, dat Hare Majesteit de Koningin geduren-
"de 50 jaren over ons heeft mogen regeren, slaan wij een te-
"rugblik op deze regeringsperiode dan hebben wij allen redei
"om dankbaar en vreugdevol gestemd te zijn. De eed van troul
"aan de Grondwet, door Hare Majesteit bij Haar inhuldiging
"plechtig bezworen is Zij trouw gebleven. Nooit heeft Zij op
"de rechten van Haar volk inbreuk gedaan; nooit heeft zij
"getracht eigen macht te vermeerderen: altijd zich te houdei
"aan de wetten,die Zij'als hoogste machtsdraagster in het
"Kijk geroepen was te handhaven; trouw aan Haar eed bleef
"zij ook wat betreft Haar daarin afgelegde belofte"tot in
standhouding en bevordering der algemene en bijzondere wel
"vaart alle middelen te zullen aanwenden welke de wetten ti
"Harer beschikking stellen, zoals een goed Koning schuldig-
"is te doen."
"Een goede Koningin is Zij Haar regering lang geweest. De
"welvaart van Nederland en van de gewesteh overzee heeft
"Zij naar Haar vermogen bevorderd en de eerste helft van
"Haar regeertijd nam die welvaart ook voortdurend toe. Han-
"delnijverheid scheepvaartvisserij, veeteelt en landbouw ga
"ven werk en brood,vaak meer dan brood. Gedeeld heeft zij
"in de vreugde maar ook in de smart die Haar onderdanen
"trof. Bij meer dan een gelegenheid toonde zij zich de .uandS'
"vrouwe.de Landsmoederen omgekeerd leefde het volk mei
"met wat zijn Vorstin, zijn vorstenhuis aan smart en vreugde
"uit Gods hand ontving. Als bijzondere feiten vermelden wij
"reeds in 1899 de eerste Vredesconferentie te 's-Gravenhag
"die leidde tot instelling van een permanent Hof van Arbi
trage voor het doen van uitspraken in geschillen tussen
"mogendheden. Een vredespaleis zou worden opgericht.
"7 februari 1901 voltrekking van het huwelijk van Hare Ma
jesteit Koningin Wilhelmina met Zijne Hoogheid Hertog Hen-
"drik van Mecklenburg-schwerin. In 1903 en 1904 kwamen al-
"le delen van het eilandenrijk in indië onder Nederlands ge
zac en werd aldaar meer welvaart gebracht. 30 April 1909
"werd in het Koninklijk paleis een prinses geboren. Juliana
"Louise Emma Maria Wilhelmina. vorstenhuis en volk waren
"een in dankbare blijdschap om h t voortbestaan van het
"Oranjehuis. 1913. Het Vredespaleis is ingewgdBij de aan
vaarding van het Christusbeeld uit Zuid-Amerika heeft
"Koningin Wilhelmina onder het portret, dat zij een 3er
"geefsters overhandigde geschreven: Christ avant tout.„'oor
"den die wereldwijd bekend werden en wereldwijd getuigden
"van het geloof van Neerlands Kóningin, in 1913 herdenking
"van het 100-jarig bestaan van Nederlands onafhankelijkheid
"waarbij vorstin en volk zich in vreugde en vrede verenigd
»za?en.' De Koningin sprak bij deze herdenking als Haar in-
"nige wens uit, dat onder Gods zegen Vrede, Vrijheid en
"Voorspoed bewaard zouden mogen blijven en dat het Nederia
"se Volk tot het geluk van het vaderland zou mogen samen-
■"werken -
"werken, spoedig daarna vernam men echter de leuze: Die de
"vrede wil ruste zich ten oorlog".
"De eerste wereldoorlog 1914-1918 was over Europa losgebroken.
"Nederland wist echter zijn neutraliteit te bewaren. De oorlog
"en mobilisatie sloegen de welvaart van Nederland. De koningin
"zag de nood en wilde ae nood lenigen. Zij gaf de stoot tot op-
"richting van het Koninklijk Nationaal Steuncomité en ging voor
"door een belangrijke gift. Veel nood heeft dit comité gele-
finigd.Ook noden van niet-Nederlanders werdenverzetTalloze
"Belgische vluchtelingen vonden een gastvrij onderdak in Ne
derland 'eer gaf de Koningin het voorbeeld van Christelijke
"Barmhartigheid. Haar volk volgde Haar daden. Gedurende de
"oorlogsjaren was er steeds dreiging van buiten en vermeerder
den de moeiten binnenslands. Van wat de Koningin binnenska
mers deed om deze gevaren van buiten te keren werd weinig
"gezien, doch groot is de invloed van Hare Majesteit op de
"genomen besluiten geweest. Niet alleen met warme liefde en
"trouwe oprechtheid, maar ook met helder inzicht en grote
"kennis van zaken nam Hare Majesteit aan de beraadslagingen
"met de raadslieden der Kroon deel. Haar klare blik en vaste
"wil wezen in moeilijke en dreigende ogenblikken de weg om het
"gevaar koelbloedig onder de ogen te zien en maatregelen te
"nemen het te omzeilen. Ook in het openbaar toonde zij Haar
"genegenheid voor Haar onderdanen, toonde zij zich een met wie
"door de moeiten en de lasten dezer zware jaren werden getrof-
"fen.Zij bezocht in 1916 de door de watersnood getroffenen,
"in 1917 werd de eerste Nederlandse jaarbeurs gehouden om
"meer bekendheid te geven aan het Nederlandse Fabrikaat
"November 1918: einde van de wereldoorlog. De Socialisten in
"Duitsland grepen de macht. De S.D.A.P. onder leiding van
"Troelstra meenden dat ook in Nederland de tijd was aangebroken
"om de revolutie uit te roepen. Maar noch de Nederlandse re
dering, noch het Nederlandse Volk wilde wijken. De liefde
"voor Oranje kwam boven. De trouw aan het oude vorstenhuis
"aan de regerende vorstin,de liefde voor de aloude Nederland
se vrijheden overwon, de trouw aan het bestaande staatsbestel..
"Uit het hele land kwamen betuigingen van trouw aan de Konin
gin en Haar regering. Uit het hele land stroomden vrijwilli-
"gers naar den Haag en andere grote steden om elke poging tot
"omwenteling de kop in te drukken. Toen erkende Troelstra dat
"hij zich vergist had, dat het leger de regering trouw was en
"bleef, dat het volk van verandering van het staatsbestel
"niets wilde weten, dat Nederland en zijn Koningin overbreke-
11 lü'k «aren verbonden. Een spontane huldiging van Hare Majes-
"teit Koningin ilhelmina was hiervan slechts het gevolg.
"Met de vrede toog in het vaderland de regering, gesteund
"door de Volksvertegenwoordiging met ijver aan de arbeid. De
"oorlog had echter een dusdanige verarming teweeggebracht dat
"een algemene wereldcrisis ontstond, "erkloosheid was het re
sultaat. Ter bestrijding hiervan zag Nederland uit naar grote
■'openbare werken. Drooglegging der Zuiderzee, het machtige
'plan van Ir. Lelyoud-minister van .aterstaat, werd ter hand
"genomen. De afsluitdijk, alsmede de totstandkoming van de
"Vieringermeerpolder en de Noord— OostpolderVerkeerswegen
"werden verbeterdnieuwe aangelegd. Nieuwe bruggen kwamen tot
'stand over Rijn, Maas, Waal en Moerdijk. De Maas werd gekana
liseerd. De Nieuwe „aterweg, Het Noordzeekanaal werden ver
beterd, het Julianakanaal, het ilhelmiaakanaal, het kanaal
"van Amsterdam naar de Boven-Rijn, het Eindhovens kanaal wer-
"den gegraven. Zo weerden land en volk zich tegen de ongunst
"der tijden. Het Nationaal Crisis-Comité werd opgericht met
"Hare Koninklijke Hoogheid prinses Juliana tot Ere-voorzitster.
-Niet-
