wachting voor de wijze van vervulling van het hoge ambt door haar dochter
Beatrix.
De stamvader van het huis van Oranje is Willem van Oranje. De zinspreuk van
het huis van Oranje-Nassau was: "Je maintiendrai""Ik zal handhaven". Wil
lem van Oranje werd geboren in 1533 op slot Dillenburg als zoon van Willem
van Nassau-Dillenburg en Juliana van Stolberg. Willem van Oranje, Willem de
Zwijger, oftewel V/ader des Vaderlands. Zijn lijfspreuk was: "Saevis tranquil-
lus in undis": "Rustig te midden van de woelige baren". Hij nam het initia
tief tot het verzet tegen de Spaanse overheersing, tegen de Spaanse koning
Filips II. We herinneren ons nog allemaal uit onze geschiedenisboeken de
landvoogd van deze Filips II namelijk de Hertog van Alva met zijn Raad van
Beroerten voor de bestraffing van ketters. Hij, Willem van Oranje, streed
voor onze vrijheden en in de volledige wanorde van deze tijd smeedde hij de
Pacificatie van Gent in 1576, waarbij alle Nederlanders zich solidair ver
klaarden in hun verzet tegen Spanje. In zijn Apologie tegen zijn vogelvrij
verklaring eindigde hij weer met de woorden: "Je maintiendrai": "Ik zal hand
haven". Op 10 juli 1584 werd hij op 51-jarige leeftijd door pistoolschoten te
Delft gedood door de huurling Balthazar Gerards en zijn laatste woorden waren:
"Mijn God, mijn God, heb medelijden met mij en met dit arme volk".
Via afstammelingen van deze Willem van Oranje, prinsen en stadhouders, kwam
Nederland nê de F ranse overheersing van 1810-1813 in de rij met koningen en
koninginnen. Willem I; Willem II, en onder hem ontstond vooral door het voor-
vechten van Thorbeckede man waaraan we ook onze Gemeentewet danken, de con
stitutionele monarchie; Willem III; Regentes Emma; Koningin Wilhelmina, vijf
tig jaar koningin; Koningin Juliana, koningin vanaf 1948. Bij haar inhuldiging
op 6 september 1948 zegt Koningin Juliana: "Sedert eergisteren (dag der abdica
tie) ben ik geroepen tot een taak, die zo zwaar is, dat niemand die zich haar
ook maar een ogenblik heeft ingedacht haar zou begeren, maar ook zo mooi, dat
ik alleen maar zeggen kan: "Wie ben ik, dat ik dit doen mag?" En tevens zegt
zij bij die gelegenheid het essentiële kenmerk van de monarchie te zien als
een rots te midden van de woelige baren (Dus als in de lijfspreuk van Willem
van Oranje). Haar naam, Juliana, ontleent zij aan de moeder van Willem van
Oranje, Juliana van Stolberg, omdat - zoals Koningin Wilhelmina de naam van
haar dochter verklaarde - deze Juliana van Stolberg bij haar zoon, Willem van
Oranje, die eigenschappen heeft aangekweekt, die hem helder inzicht gaven in
de vaak troebele en onzuivere drijfveren en overwegingen van de politiek. Tot
één van de belangrijkste stukken, welke zij tekende, behoorde zeker de soeve-
reiniteits-overdracht aan Indonesië op 27 december 1949.
Koningin Juliana toonde altijd en overal een warme belangstelling. Wij hier
in Halsteren herinneren ons nog zeer goed Haar bezoek aan onze door Waters
nood zwaar getroffen gemeente in 1953. Zij was niet alleen de vrouw in de
Gouden Koets bij de opening van de Staten Generaal en van de afname van het
jaarlijks défilé op het bordes van het paleis Soestdijk op haar verjaardag.
Zij was er altijd en overal en steeds hetzelfde met onvermoeibaar geduld,
vriendelijkheid en belangstelling. Door de geweldige uitbreiding in de in
ternationalisering der betrekkingen van ons vaderland was zij op staatsie-
bezoek of ontving zij dat bezoek. Zij bracht de grootst denkbare objektivi-
teit op. Zij was ook een echte moeder voor haar eigen gezin en persoonlijk
leed werd haar niet gespaard. Ik moge enige zinnen aanhalen uit een artikel
van Mr. H. Kolfschoten in de Gemeentestem van 25 april 1980: "En daarom is
het bij dit afscheid een hartverheffende zaak van onze dierbare Koningin Ju
liana openlijk te zeggen, dat haar persoon, haar bestuur en haar werk voor
ons en onder oris elke dag hebben getuigd van die dóór en dóór menselijke in
stelling, welke onder terugstelling van ontoegankelijke autoriteit en mis
plaatste luister, tot ons dagelijks menselijk leven wilde doordringen, mee
leven en aanmoedigen in duizend vormen van ongeveinsde belangstelling en ge
negenheid. Nog afgezien van haar staatsrechtelijke rol en taak bij het ves
tigen en handhaven van stabiele verhoudingen in het landsbestuur onder wis
selende en soms verwikkelde politieke krachtsverhoudingen nam zij persoonlijk
deel in voor- en tegenspoed, in lief en leed van ons volk, was zij daar waar
getroost en gesteund moest worden, droeg en beschermde zij onze eer waar die
zou zijn bedreigd of aangetast, luisterde zij en gaf gehoor aan onze wensen
waar deze in redelijkheid konden worden ingewilligd en sprak zij een nobel
woord, waarin haar zuiver, immers geduldig en wijs begrip voor onze "hectische"
tijd zijn meest gevoelige en menselijke uitdrukking vond".
Vandaag wordt onze nieuwe Koningin Beatrix ingehuldigd. We kennen haar als
kroonprinses, als zodanig had zij in den lande maar ook daarbuiten vele kon
takten, we kennen haar met haar drie zoons en echtgenoot prins Claus, we ken
nen haar met haar open voorkomen, waaruit een lach straalt en een durf blijkt.
Ik moge hier weer haar eigen woorden aanhalen uit een interview voor de t.v.
op 23 april jl.: "Ik geloof dat je langzaam in de funktie van koningin moet
groeien. Ik kan bepaald wel zeggen, dat ik het niet meteen goed zal doen. Het
is ook een funktie, zó zwaar en zó eigen, dat je dat ook moet leren, als je
er eenmaal echt voor staat. Hoe de funktie ingevuld gaat worden, dat moet ik
zelf ook uitvinden. Je kunt het alleen als je er met innerlijke overtuiging
achter staat. In die zin dat je de opgave die je wordt opgelegd ook als een
opdracht ervaart, als iets waar je positief tegenover staat. Waarin je toch
ook vreugde kunt beleven aan het feit dat je zoiets mag doen. Ik geloof dat
het een baan is, waar je je gevoeligheid voor wat leeft in de maatschappij
wel kwijt kunt". En verder: "Als het ons lukt om in de loop der jaren gene
genheid te winnen en vertrouwen, dat zijn dan eigenlijk de fundamenten waar
op ook een monarchie rust".
Dames en heren, moge de toekomst geluk en zegen brengen voor ons Vaderland
en zijn inwoners.
Domine, salvam fac reginam nostram,
Heer,behoed onze Koningin.
Leve prinses Juliana.
Leve Koningin Beatrix.
SLUITING
Niemand meer het woord verlangende sluit de voorzitter om 12.20 uur de ver
gadering met het gebruikelijke gebed.
Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de raad
der gemeente Halsteren, gehouden op: 2 2
de sekretaris,
