-26-
1. N.V. Bouwbedrijf van Hassel 17 woningen in Etten-Zuid
2. H, Bakker te Bennebroek 2? woningen in Etten-Zuid
3» JAerts te- Breda 5 woningen in Leur, Lange Brugstraat
4. Nationaal Grondbezit 6 woningen in Leur-West
5. idem 15 woningen in Etten-Noord
6. H. Bakker 51 woningen in Etten-Noord
De onder 2 en 6 genoemde complexen zijn bestemd voor verhuur (78), de
overige, voor verkoop (4-3).
In I960 werd, met het eerste bouwplan van 48 premiewoningen, bestemd
voor verhuur, begonnen. Ook in 1961 werd premie toegekend voor 75 woningen,
bestemd voor verhuur. Deze bouwplannen zijn voor deze gemeente van bij
zonder grote betekenis, omdat hieraan in verband met de industriële vesti
gingen en uitbreiding een enorme behoefte is.
Het aantal woningwetwoningen is namelijk totaal onvoldoende om ook maar
in bescheiden mate in de behoefte te voorzien en bovendien zijn deze
woningwetwoningen uitsluitend bestemd voor het lager personeel van. de be
drijven.
Thans zijn zoals gemeld nog 2 aanvragen voor totaal 78 huurwoningen in
behandeling. Het wordt echter steeds moeilijker om beleggers hiervoor te
interesseren, omdat, om voor een premie in aanmerking te komen, de huurprijs
niet hoger mag zijn dan 65,per maand. Door de steeds stijgende"stich-
tingskosten der woningen en vooral door de verhoging van de premie met
500,per woning, ingaande 1 augustus'1961, is het thans praktisch
onmogelijk om met een huurprijs van 65,woningen rendabel të maken.
Theoretisch bestaat de mogelijkheid om volgens de Premie- en Bijdrage-
beschikking Woningbouw premie te krijgen voor duurdere woningen, z.g.n.
B en C woningen, doch in de praktijk worden alleen de verzoeken voor A-
woningen in behandeling genomen, zodat op premietoekenning in de duurdere
huurklasse geen uitzicht bestaat. Een oplossing zou zijn een hogere c.a.o.-
classificatie voor de gemeente (thans 4e klasse) hiervoor, zijndtalvan
gegronde redenen aan te voeren. Tot dusver stuit dit echter op te lage
huurprijzen in de gemeente en woningen met hogere huurprijzen mogen niet
gebouwd wordenomdat de klasse-indeling dit in de weg staat. Een
vicieuze .cirkel dus.Zonder actieve medewerking van de industrieën
zelf zal het dus wel bijzonder moeilijk worden om voor 1963 en volgende
jaren voldoende huurwoningen voor industriekader in aanbouw te krijgen.
C. Vrije sector-woningbouw.
'De vrije sectorbouw, die in deze gemeente tot'voor kort van zeer be
perkte betekenis wa.s en geheel als particuliere bouw werd gerealiseerd,
heeft' eind I960 een veel grotere betekenis gekregen voor onze plaatselijke
gemeenschap nu door het premiebeleid van de rijksoverheid de duurdere
B- en C premiewoningen noch bij verhuur noch bij verkoop voor premie in
aanmerking komen.
Noodgedwongen hebben verschillende particulieren na eerst lang en
tevergeefs op rijkspremie te hebben gewacht tot bouw in de" vrije sector
moeten overgaan.
In I960 kwamen 6 particuliere woningen in de vrij'e sector gereed, in
1961 bedroeg dit aantal reeds 19.
In het afgelopen jaar is door ons de bouw van vrije sectorwoningen
voor verkoop en verhuur tegen nog enigermate aanvaardbare bedragen met alle
middelen gestimuleerd.
De meeste mogelijkheden schijnt ons nog de bouw van verkoopwoningen
op het B-niveau te bieden, indien althans gemeentelijke garantie.hiervoor
wordt geboden. Ofschoon dit in het algemeen in de vrije sector tot dusver
niet werd aanvaard, meende het gemeentebestuur hiertoe tóch te moeten be
sluiten, nu deze vrije sectorbouw in feite een noodgedwongen vervanging
van de premiewoningen betreft.
-27-
Op 10 maart 1961 werd na wijziging een garantieregeling vastgesteld door
de raad, waarbij hypothecaire credieten worden gegarandeerd met een
maximumstichtingskosten gelijk aan_het voor B-woningen geldende maximum in
een derde klasse gemeente 25.ÖÖÖ,Deze regeling werd op 5 april 1961
goedgekeurd. De regeling houdt in, dat de gemeente zich garant kan stellen
voor geldleningen ten behoeve van de bouw of de koop van woningen, die in
principe voor premietoekenning in aanmerking kómen, doch waarvoor om welke
reden danook geen premie wordt aangevraagd of toegekend. De maximum stich-
tingskosten kunnen dus 25.0CC,bedragen. De lening mag niet hoger zijn
dan 90 van de stichtingskosten, verminderd met de niet-toegekende premie
en toeslag.
De behandeling van de aanvrage geschiedt door tussenkomst van een Be-
mi ddelend,;Orgaan
Tot op'heden is Van deze regeling echter nog geen georuik gemaakt. Het
gereedgekomen aantal vrije sector-woningen bedroeg in 1961, zoals reeds
vermeld, 19. Daarenbovenzijn 'nog 62 woningen in aanbouw, namelijk:
18 won. van van Oostrum:en van Laar aan de Kerckwerve 1 (verkoop),
22 won. van Coppelmans Bouwbedrijven iri Etten-Zuid (verkoop)
14 won. van H. Bakker aan de Bernknrdlnan (verkoop);
8 won. van particuliere bouwiers.
Het aantal woningen, dat gebouwd wordt in de vrije sector, neemt dus
steeds toe, tengevcJge van de lange wachttijd, wannéér premie wordt aange
vraagd en bovendien,, omdat voor de bouw van woningen, waarvan de stich
tingskosten hoger zijn dan 22.000,——, geen premie meer wordt toegekend.
De bouw van premie-vrije woningen 'wordt echter sedert 18 juli 1961 door
het rijk sterk afgeremd. Het is namelijk gebleken, dat in.de eerste helft
van 1961 zoveel woningen in de vrije sector zijn gebouwd, dat verder voort
gaan op deze weg verstoring van de reeds gespannen bouwmarkt teweeg zou
brengen, hetgeen onherroepelijk zou leiden tot prijsstijgingen.
Daarom heeft de Minister zich genoodzaakt gezien om de bouw van alle
ongesubsidieerde woningen, die de bouwsom van 10.000,--'té boven gaan,
aan een rijksgoedkeuring te onderwerpen.
Inmiddels zijn reeds ëen aantal rijksgoedkeuringen" voor particuliere
woningen aangevraagd, n.l. 10 particuliere woningen én 31 woningen van
de bouwondernemer J.M. van Blijswijk, doch deze rijksgoedkeuringen zijn
tot dusver nog niet verleend.
De bouw van huurwoningen in de vrije sector levert zeer grote moeilijk
heden op. Is de maximaleimaandhuur voor een A-premiewoning thans 65,
(in een 3e klasse gemeente 70,bij bouw van huurwoningen i_n.de vrije
sector, waarbij men dus premie en teeslag mist, achtte men het tot dusver
vrijwel uitgesloten om een huurwoning mét een B- of C karakter met een
huurprijs beneden 100,-- op te leveren en de meeste objecten zouden op
ruim 125,.-- of 150,-- huur moéten komen om als beleggingsobject aan
vaardbaar te kunnen worden. Wij zetten echter onze pogingen voort om de
bouw van huurwoningen in de vrije sector met een nog enigszins te aanvaarden
huurbedrag, te bevorderen.
Voor het overige zijn eventuele resultaten in deze sector dus nog hoogst
o.r.zeker. en. voor eer. ^belangrijk doel afhankelijk van de te verlenen rijks
goedkeuringen. In 1962 zullen wij echter met alle kracht blijven ijveren,
om ook langs deze moeizame en in vele opzichten onbevredigende weg resul
taten te bereiken, welke in zekere mate aan bestaande en toekomstige
woningbehoeften in onze plaats kunnen beantwoorden. Het hogere kader van
ondernemingen dient, voorzover het om enigerlei reden niet tot eigen bouw
meent te kunnen besluiten, zij het dan in beperkte mate, passende woon
voorzieningen te kunnen verkrijgen.
Wij laten nu nog een recapitulatie volgen van de woningbouw in 1961.