-14-
In de oorlogsjaren was er bij een abnormaal laag geboorteoverschot een op
merkelijk vestigingsoverschot onder, invloed van de bijzondere omstandigheden
demobilisatie, trek van stad naar platteland maar in de eerste
naoorlogse jaren leidde het gebrek aan werk- en woongelegenheid opnieuw
tot een vertrekoverschot
Het begin van de industrialisatie leidde na 1950 reeds tot een klein vesti
gingsoverschot (4-0), dat na 1955 toen de industrialisatie nog meer beteke
nis kreeg aanzienlijk groter werd, vooral in:1959 en 1960, terwijl dit over
schot in 1961 bijzonder groot is geworden onder invloed van enkele bijzonder
belangrijke industriële vestigingen en uitbreidingen, welke met extra woning
toewijzingen gepaard gingen, terwijl gelijktijdig de part iculiere bouw van
koop- en huurwoningen een grote omvang heeft aangenomen nu niet alleen de
snelle industrialisatie maar ook het sterk verbeterde woonklimaat voor
beleggers en bouwers aantrekkelijke mogelijkheden kunnen bieden.
Deze factoren zullen in 1962 ongetwijfeld nog -tot een aanzienlijk groter
vestigingsoverschot leidenDe groei van de bevolking, maar in het bijzon
der toch de vestiging, van vele jonge gezinnen oefenden in 1961 reeds een
belangrijke invloed uit op het geboorteoverschot, hetgeen in de komende
jaren mogelijk nog sterker tot uiting zal 'komen.
B., Glóbale bevol-kingsprognose voor het tijdvak 1962 t/m 1980:,
tijdvak
geboorte
overschat
vestigings
overschot
bevolkings
toename
aantal in
woners
1962
1
jan.1962:15077
250
675
925
1
jan.1963:16000
1963
t/m, 1965
825(27.5 P. j.)
675(225 p.j.)
1500(500
P.j.)
1
jan.1966:17500
1966.
t/m
1970
1500(3Q0p.j.)
1500(300p.j.)
3000(600
P.j.)
1
j-an197120500
1971
t/m
1975
1750(35Qp.j.)
1875C375P.j.)
3625(725
P-j.
1
jan. 1975: 24-125
1976
t/m
1980
2000(4-00p. j
2259(4-50p.j.)
4-250(850
P-j.)
1
jan.198128375
Toelichting.
In het survey 1957behorende bij een herziening van de uitbreidings
plannen der gemeente volgens ontwerp van de provinciale planologische
dienst werd de gemiddelde raming voor het aantal inwoners per 1 januari
1981 gesteld op 23.500.
De versnelde ontwikkeling van de industrialisatie nadien alsmede de
sindsdien bereikte belangrijke verbeteringen van het woonklimaat wettigen
een herziening van deze raming, waarvoor de geboorte- en vestigingsover
schotten na 1958 reeds een duidelijke aanwijzing bieden.
Ten aanzien van het geboorteoverschot is in de prognose uitgegaan van
17 0/00 of iets minder van het gemiddeld inwoneraantal over de berekende
periode (1961: 17,5 0/00). De vestiging van vele jonge gezinnen in de ko
mende jaren en de omstandigheid, dat het aandeel van de gestichtsbevolking
in het totale inwoneraantal procentueel afneemt zouden mogelijk voor de
toekomst een iets hoger percentage wettigen, maar bij deze globale benade
ring is aangenomen, dat het aantal geboorten per gezin relatief mogelijk
enige vermindering zal ondergaan en het sterftecijfer misschien ook nog
iets zal aantrekken.
Het geraamde vestigingsoverschot voor 1962 (675) is groter dan ooit
tevoren, maar dit berust toch op zeer reële gronden, als men overweegt
dat per 1 januari 1962 ongeveer 300 woningen in aanbouw zijn, welke voor
het overgrote deel bezet zullen worden door kaderpersoneel en arbeiders
van de nieuwe bedrijven, die van elders komen, terwijl uit de ervaring
blijkt, dat vele woningen worden gekocht door personen van elders, al dan
niet met economische binding aan Etten en Leur. Nieuwe woningtoewijzingen
en rijksgoedkeuringen voor woningbouw in 1962 - en deze zijn toch te
verwachten - zijn in de prognose niet verdisconteerd, omdat het onzeker
is of een belangrijk aantal van deze woningen nog in 1962 betrokken kan
worden. Voor de opvolgende jaren is uitgegaan van een belangrijk geringer
vestigingsoverschot, daar de bestaande animo van bouwondernemers om in
deze gemeente koop- en huurwoningen te bouwen ongetwijfeld enigermate
geremd zal worden door het rijksgoedkeuringenbeleid.
-15-
Anderzijds is het beslist niet uitgesloten te achten, dat het geraamdè
vestigingsoverschot voor de nabije toekomst belangrijk groter zal zijn
bij een geleidelijk verdere ontplooing der industrialisatie door vesti
ging van enkele nieuwe bedrijven, maar vooral door uitbreiding en op
voering van het aantal arbeidsplaatsen in de bestaande of m aanbouw
zijnde bedrijven.
Hiervoor zijn voldoende concrete aanwijzingen-» Desondan s is in e ge
geven prognose het Vestigingsoverschot geraamd op 14- tot 17 o 00.
Bij de thans in herziening zijnde uitbreidingsplannen en structuur
plan voor de gemeente worden de geraamde inwonersaantallen, ruim 20.000
in 1970 en ruim 28.000 in 1.980, weliswaar als rjeeel uitgangspunt genomen,
(bereikbaar ibij de bouw van 125 tot 175 woningen gemiddeld per jaar in
1962-t/m 1970 en bij ongeveer 200 tot 250 woningen gemiddeld per jaar
in 1971 t/m 1980), maar in het structuurplan is; enige reserve voor een
snellere ontwikkeling opgenomen. Tot dusver werden namelijk alle prog
noses van provinciale organen, opgesteld of herzien in de jaren 195
en met 1957, steeds-belangrijk overtroffen, -v ■- v
De hierboven toegelichte globale prognose heeft voor de komende perio
den als uitgangspunt een relatief minder snelle industriële, ontwikkeling
dan in deze jarejn in Etten en Leur plaats vindt, mede omdat oen even uee
verlies van de status van kerngemeente met extra..'faciliteiten hierojg ong§-
twijfeld van' invloed zal zijn.
C, Overzichten:
Aan het einde van dit hoofdstuk, zijn achtereenvolgens opgenomen;
- een gespecificeerd overzicht van de bevolkingstoename over 195u m
1961 j
- ontleding van geboorte - "en vestigingsoverschotten 1955 t/m 1961
met specificatie naar leeftijd van het aantal overledenen over^^
1960 en 1961;
- een overzicht van de mutaties in de bevolking over 1960 en 19'°1
naar gezindte en r.k. parochieonderdelen riet een ontleding van
vestiging en vertrek over 1959 t/m 1961 naar plaats van herkomst
of vertrek; T""
Uit het eerste overzicht blijkt, dat ook in 19.61 de aanwas van de
bevolking: zich voornamelijk concentreerde in Etten-rZuid (H.Hartparo
chie), maar dat in 1961 een nieuwe ontwikkeling in Etten-Oost en Noord
Lambertusparochie) werd ingezet. Bepaald opvallend-is-het-grote-aan
deel in de bevolkingsaanwas van de Ned. HervGemeente te Etten en
van de ovprige gezindten. De gestichtsbevolking nam iets af.
Uit het overzicht voor vestiging en vertrek blijkt overduidelijk,
dat zich in deze gemeente zeer veel inwoners: vestigen, afkomstig
buiten Brabant en dan vooral uit de randstad Holland.
Dit verschijnsel valt samen met de vestiging van industriële bedrij
ven, overwegend dit de randstad Holland.:
- een overzicht kan vestiging en vertrek over 195.4 t/m 1961 onder
scheiden in gewinnen, kinderen en afzonderlijke personen;
- een ontleding van de geboorten i960 en 1961 naar de leeftijd van
de moedfer en de plaats van afkomst van; de ouders;j
- demografische gegevens (geboorte, sterfte, vestiging en vertrek) in
o/oc van"de bevolking over 1911 t/m 1961 - -1
- de leeftijdsopbouw van de bevolking inclusief de gestichtsbevol
king) per 1 januari 1960 en 1 januari 1961
