- 32 -
Wanneer wijdde concrete ontwikkeling van het jaar 1955 met betrekking
o e industrialisatie nog willen memoreren; dan kunnen wij ten aanzien
van de vorderingen in het bouwrijpmaken van het industrieterrein verwijzen
naar hetgeen bij het betreffende hoofdstuk over de uitvoering van het
industrieplan Etten is vermeld.
Als voornaamste feit mag voor 1955 worden gereleveerd de opening van
de Tomadofabriek door Z.K.H. de Prins der Nederlanden op 4 0ctober°1955
De meubelfabriek van van der Arend en van Smaalen en de Deense Lijsten-
fabriek; beiden reeds enige tijd in werking, werden officieel geopend
e nieuwe ijzerconstructiefabriek van van Voorden en de Hoog werd in
gebruik genomen? de Blenzo-schoenfabriek nadert zijn voltooiing terwijl
dit bedrijf reeds geruime tijd in een tijdelijk onderkomen wordt uit
geoefend. De confectiefabriek Lauxterman werd belangrijk uitgebreid en
feestelijk geopend. Het magazijn van de papierwarenfabriek N.V.Superieur
werd verdubbeld, terwijl thans met een flinke uitbreiding der fabriek zelf
wordt begonnen. De oude hal van de fa. van Voorden en de Hoog werd
(ï.v.m. Tomadocomplex) gesloopt en in de nieuw op te bouwen hal (thans in
aanbouw; zal een klein constructiebedrijf van "Komaf" worden ondergebracht
Aan een verfproductenfabriek werd grond verkocht, maar tot bouw werd nog
niet overgegaan.
,nir?et ^ot® filiaalbedrijf van de drukkerij de N.V. Spaamestad werd in
19"° aanbesteed en met de bouw werd met grote voortvarendheid een aanvang
.gemaakt. Een 10-tal werknemers uit Etten werken reeds op het bedrijf in
Haarlem. De radiatorenfabriek N.V. Nederlandse Antverpiafabrieken werd
eveneens aanbesteed en^met de bouw werd onlangs begonnen. Deze beide
laatste fabrieken verrijzen al op het laatste complex, dat in 1955 bouwrijp
werd gemaakt, welk werk nog niet geheel is voltooid. Ook hier moest dus
met de bouw worden^begonnen, alvorens de volledige formele behandeling
inzake rijkssubsidiëring in kannen en kruiken was. Het is evenwel niet
mogelijk de vestiging van aantrekkelijke bedrijven met het oog hierop
geruime tijd uit te stellen. Deze vestigingen zouden dan onherroepelijk
in°strijdemeen verloren gaan* Theorie en praktijk komen hier met elkaar
Dit punt heeft in het afgelopen jaar, in de betrekking met de rijks
overheid verschillende moeilijkheden opgeleverd, welke thans weliswaar
nog niet allen zijn opgelost, maar waarvan wij toch vertrouwen, dat 1956
toch nog een bevredigende afwikkeling van onze verschillende aanvragen om
subsidie in de kosten van bouwrijpmaken -voor de aangewezen industrie
terreinen m de ontwikkelingsgebieden toch concreet in het uitzicht gesteld-
Nu wij eindelijk, zij het slechts 3"g ha., industrieterrein bouwrijp in
voorraad hebben -daarwansVis 2 ha. nog in optie gegeven-, zijn wij in een
situatie gekomen, welke vele, tot dusver ondervonden moeilijkheden als
gevolg van tijdnood, grondgebrek en onafgewerkte behandeling van de formele
besluiten kan voorkomen.
Vóór de vestiging^van Tornado was de administratieve voorbereiding van
9 na. industrieterrein met subsidiebeschikking en noodzakelijke goed
keuringen geheel in orde. Tijdens de uitvoering van dit plan kwam Tornado,
die 9 ha. nodig had. De plannen moesten toen dus helemaal worden gewijzigd
en veel groter worden opgezet. Er waren echter geen gronden meer in ons
grn reidingsplan, geen onteigeningsplan, geen uitgewerkte
echnische en kostenbegrotingen voor het bouwrijpmaken van nieuwe complexen
enz. r
De totstandkoming^ daarvan kost tijd, veel tijd en onze industrialiserende
gemeente kon, toen nieuwe aanvragen kwamen, hierop niet wachten. De oor
spronkelijke 5 ha. werden uitgebreid tot 9 ha, (nog niet alles hiervan is
nu a_ ouvrijp), een nieuw complex van 7 ha. werd in gebruik genomen en een
derde complex van 10§- ha., dat nu onlangs gereed kwam, werd reeds voor
a a ^1'fcg'e^eTenJ naast 2 ha. in optie. Naast het Tomadocomplex werden
inmiddels nog enkele ha. grond aangekocht, waarvoor nog de plannen tot
Doirwxijpm8ic0n moeten worden voorbereid*
- 33 -
Vanwege het provinciaal bestuur werd, nadat dit zich over onze
bijzondere moeilijkheden nader georiënteerd had, in het algemeen veel mede
werking ondervonden en de vereiste machtigingen voor de uitvoering fer
werken Teerden verkregen? het uitblijven van het rijkssubsidie hee^t ec er
ook daar uiteindelijk moeilijkheden veroorzaakt, welke nu, naar wij hopen,
in 1956 tot een oplossing zullen komen.
Ter voorkoming van misverstand mogen wij nog opmerken, dat de toeken
ningen van de rijkspremie aan de eigenaren van de fabrieken zelf, a a e-
lijk van het aantal tewerkgestelde mannelijke arbeidskrachten r
gebied, tot dusver bevredigend werden behandeld en verschillende bedrijven
mochten dan ook deze rijkspremie reeds ontvangen.
Voorzover dit met enkelen nog niet het geval mocht zijn, is dit in he
algemeen het gevolg van de omstandigheid, dat men het vereiste aantal nog
niet heeft bereikt of de aanvraag voor uitkering nog niet compleet was.
Buiten de kom van Etten werd in 1955 aan de Bredaseweg met debouw
een landbouwwerktuigenfabriek van de fa. Campfens uit Miadelharnisea
terwijl in Leur een fabriek van isolatiematerialen' gereed kwam en in gebruik
werd genomen.
Een belangrijk feit was tenslotte de opening van de kaasfabriek^ ij e
bestaande roomboterfabriek, waaruit kan blijken, dat ook het agrarisch
deel van onze inwoners hun tijd verstaan.
Wij menen hiermede de belangrijkste feiten te hebben gereleveerd. Eery
belangrijk nevengevolg van de ontwikkeling der industrialisatie mogen wij
hier nog signaleren en dat is de bedrijvigheid hij onze middenstand. Tal
van winkels in Etten en verschillenden in Leur werden geheel gemoderniseerd
en uitgebreid, terwijl nog verschillende middenstanders tot verbouw of
■niéuwb^üsf--«óeic~ d©~Vi-ieuwe woonwijken hebben behoefte aan nieuwe winkels-
hebben besloten.
Bij dit hoofdstuk, geven wij II nog een overzicht van de ontwikkeling van
de werkgelegenheid en ook een gespecificeerd overzicht van de omvang der
verschillende beroepsgroepen in onze gemeente, dit laatste naar de toe
stand op 1 Januari 1955*
la CA* J-. tl JL w J. J.p£ Q il 0
