- 32 -
schamele f. 1500,- aan de werkgroep Bergen op Zoom tegen apartheid voor
het houden van manifestaties gedurende de actieweek een zodanige wissel
getrokken op de discussie van de notitie die toen nog moest beginnen,^
dat het ons niet heeft verbaasd maar wel teleurgesteld dat de discussie
binnen de diverse commissies inderdaad niets heeft opgeleverd.
Buiten de B.S.D. is de P.v.d.A. de enige fractie inde raad die het nee
tegen apartheid inhoud wil geven. De kenschetsingen van de notitie lopen
uiteen en ik zeg het maar met eigen woorden, van goed bedoelde naïviteit
tot een ver van mijn bedshow. Het zal u niet verbazen dat wij het als mede
ondertekenaars van de notitie hier niet mee eens zijn.
Goedbedoelde naïviteit. Bescheidenheid siert de mens en zou ook de gemeente
kunnen sieren. Natuurlijk is het zo dat als Bergen op Zoom besluit om een
anti-apartheidsbeleid gestalte te geven zoals in de notitie staat aangegeven
bijv. het meer een symbolische betekenis heeft als een reële politieke en
economische. Dat mag geen reden zijn, vinden wij, om onze verantwoordelijkheid
te ontlopen. Bovendien, Bergen op Zoom zou de zoveelste zijn in een rij van
steden die ons voorgegaan zijn. Bij bundeling van krachten zou ook die ge
hele politieke en economische betekenis er kunnen zijn.
Een Ver van mijn bed show. In km. uitgedrukt ligt Zuid-Afrika op een grote
afstand. In guldens en Krugerranden uitgedrukt niet. Ook staat de blanke,
cultuur dichter bij Nederland dan bijv. de cultuur van een dichterbij gele
gen Noord-Afrika. Delfstoffen, strategische ligging en historische banden
zijn hier mede oorzaak van.
Ik ben er niet trots op dat het systeem internationaal met het Nederlandse
woord apartheid wordt aangeduid.
Een ver van mijn bed show De notitie heet "Bergen op Zoom tegen apartheid"
en niet Bergen op Zoom tegen Zuid-Afrika. Bewustmaking van apartheid in welke
naam dan ook, discriminatie, racisme, vooringenomenheid t.a.v. bevolkings
groepen, kan door de gemeente ondersteund worden. Het is niet vol te houden
dat dergelijke zaken niet actueel zijn in Bergen op Zoom.
Vraag het bijv. aan mensen met een andere huidskleur die gaan solliciteren.
In dat licht bezien zou die f. 1500,- van vorige maand ook zeer wel besteed
zijn geweest.
Ik sluit af. Nee tegen apartheid en nee tegen een gemeentelijk anti-apartheids-
beleid blijft voor ons een ongerijmdheid. Wij hebben gemeend een en ander niet
in een motie te moeten vervatten om motie-inflatie te voorkomen, de verhou
dingen zijn immers volstrekt duidelijk. Het zij zo.
De heer Van der KALLEN: Waar een diepe kloof bestaat tussen rijk en arm,
blank en zwart, tussen machthebbers en machtelozen bestaan nog situaties
die met semi-slavernij zouden kunnen worden betiteld, aldus de Grote Winkler
Prins. Een kenmerk van slavernij is gedwongen arbeid. Het voornaamste kenmerk
van een slaaf is zijn rechteloosheid. Zijn heer beslist wat voor werk hij doet,
waar hij woont en hoe hij leeft.
In de ogen van de B.S.D. is de maatschappij in Zuid-Afrika een maatschappij
van slavenhouders, zij het in kleding van de twintigste eeuw. Toch heeft ook
deze moderne slavernij dezelfde kenmerken als de slavernij van de negentiende
eeuw. Het is een economische slavernij met racistische kenmerken, net zoals
de slavernij van de negentiende eeuw. De slavernij van de negentiende eeuw
ging ook ten onder op economische gronden. Die slavernij was niet meer nodig
omdat de marktpositie van hetgeen de slaven produceerden veranderde.
De plantagehouders konden geen geld meer verdienen aan hetgeen de slaven pro
duceerden. Zo brachten bijv. de suikerplantages niets meer op omdat in Europa
door de verbouw van suikerbieten de suikerproductie aanzienlijk was toege
nomen. Het niet meer lonend zijn van het houden van slaven was de belangrijkste
beweegreden om in Latijns-Amerika de slavernij af te schaffen.
De les van de geschiedenis kan nuttig zijn. Om een einde te maken aan de
economische slavernij in de twintigste eeuw, zoals deze zich in Zuid-Afrika
- 33 -
uit is het mijns inziens ook noodzakelijk dat het westen in casu onze demo
cratische samenleving een eind maakt aan de economische bestaansgrond van
deze twintigste eeuwse slavernij. Een boycot van Zuidafrikaanse produkten
is naar de mening van de B.S.D. dan ook voor de hand liggend.
De nota "Bergen op Zoom tegen apartheid" geeft naar onze mening mogelijkheden
en onmogelijkheden van apartheidsbeleid van de gemeente Bergen op Zoom
duidelijk aan. Het in de nota gestelde kan de B.S.D. volledig onderschrijven.
Wij zijn ons ervan bewust dat de nota slechts een heel klein stapje is op^
een lange weg die leidt naar een andere samenleving in Zuid-Afrika. Wij zijn
van mening dat wij als burgers van deze wereld de plicht hebben om iedere stap,
hoe klein ook misschien, te zetten die leidt naar een betere wereld. Ten aan
zien van sprekers die in commissievergaderingen betuigden dat Zuid-Afrika,
beleid met betrekking tot Zuid-Afrika, geen zaak is voor de gemeenteraad
wil ik de volgende woorden van Jean-Paul Sartre meegeven! De mens heeft niet
de vrijheid om te kiezen hij moet zich inzetten,ook afzijdigheid is een keuze.
Voor degenen die denken dat een uitspraak van de Bergse raad toch nergens toe
leidt wil ik de navolgende woorden van Willem van Oranje, de Vader des Vader
lands, onder de aandacht brengen: Men hoeft niet te hopen om iets te ondernemen
noch te slagen om te volharden.
De heer VAN DER STOEL: Toen ik een keer vanavond eerder het woord voerde zei
collega Boogaart dat je in de raad niet hoeft te herhalen wat je in commissies
hebt gezegd. Daar wil ik graag in tweeërlei wijze op reageren. In de eerste
plaats door te zeggen dat je soms als raadslid van mening kunt zijn dat je
iets om politieke en/of om bestuurlijke redenen in de raad wilt hebben vast
gelegd, immers daar zijn notulen.
De andere uitleg die ik daaraan geef is de volgende. Ik vind dat er vanavond
eigenlijk geen nieuwe elementen in de discussie op tafel zijn gekomen die
er mij toe nopen om een lang betoog te houden over deze kwestie.
Wij vinden dat hetgeen in de nota wordt aangeroerd niet tot de gemeentelijke
huishouding behoort. Overigens ben ik bereid om te zeggen of voor te lezen
als men daarom vraagt wat ons partijprogramma over apartheid zegt.
Conclusie: wij nemen kennis van de nota daar wou ik het bij laten.
Mevrouw VAN DE PUTTE: De wijze waarop de werkgroep de problematiek van de
apartheid behandeld heeft in haar nota verdient alle lof. Er is zeer zeker
sprake van een integere aanpak. Desalniettemin kan D'66 zich niet verenigen
met de inhoud van de nota. Bestrijding van de apartheid moet volgens D|66
gebeuren door concrete ondersteuning van die krachten in Zuid-Afrika die
leiden tot een ander besef in het land zelf.
De heer VAN WIJK: Ook ik kan gezien de besprekingen in de diverse commissies
kort zijn. Apartheid is vaak te vertalen in onrecht, maar dat is dan ook
een herhaling van het commissiestandpunt, onrechtvaardigheid en vaak een
aanslag op de mensenrechten en dat helaas niet alleen in Zuid-Afrika.
Ieder weldenkend mens is tegen elke politiek die apartheid aanhangt.
Als burger van deze stad vind ik dat het veroordelen en dan toch zeker het
pogen tot verbetering van de leefsituatie aldaar een zaak is van internatio
nale politiek. Het Nederlandse aandeel ligt dan uiteraard in handen van de
rijksoverheid. Apartheid is zeker niet onbekend, de media berichten er vaak
over. Als vertegenwoordiger van de plaatselijke groepering Gemeentebelangen/
Stadspartij kan ik zeggen dat wij de belangen van onze gemeente zien als een
afgebakend werkterrein.
De VOORZITTER: Over de positie die een gemeente in kan nemen wanneer zij stel
ling wil nemen tegen andere systemen in deze wereld is een onderwerp geweest
waar wij een vorige keer in deze raadsvergadering uitgebreid over gesproken
hebben. Hoe het college daar over denkt en mee dacht te kunnen omgaan is de
