- 44 -
meer dan volledig besef bij de burgers dat het Z. Afrikaanse systeem van
apartheid bestreden moet worden. Het recente vertrek van een aantal multi
nationals uit Z. Afrika heeft dit besef nog eens versterkt. We moeten op
passen voor overvoering. Dat kan wel eens een tegengestelde reaktie gaan
oproepen. Het voorlichtingsprojektwaarvoor nu subsidie gevraagd wordt
zou tweedrie jaar geleden een schot in de roos zijn geweest en D66 zou
zonder meer dit voorstel gesteund hebben. We hebben nu echter moeite met
de voorliggende begrotingswijziging en wij willen een ander voorstel doen.
Wij willen dit geld gereserveerd zien aan een instelling of een projekt
in Z. Afrika dat rechtstreeks de apartheid aan de kaak stelt. Ik wil hier
twee voorbeelden van geven, er zijn mogelijkheden genoeg en ik wil dat
graag toelichten. D'66 heeft als landelijke partij in samenwerking met het
komité Z. Afrika, een financiële aktie onder de leden gehouden om een
liberaal dagblad in Z. Afrika aan de gang te houden zodat die zijn opini
ërende stem tegen de apartheid kon blijven uitbrengen. Vanmiddag hoorde ik
over een andere aktiviteit die hier in Bergen op Zoom plaatsvindt. Het
Juvenaat houdt een sponsorfietstocht om in bepaald gebied in Z. Afrika
ambulances te stationeren. Voorzitter, wij willen hier graag van die 1500,
ook zoiets konkreets gerealiseerd hebben. Ons voorstel luidt: reserveer
deze 1500,en vraag de Werkgroep Bergen op Zoom tegen apartheid met
een voorstel te komen voor besteding van het geld en mogelijk kunnen wij
daar de volgende maand een besluit over nemen.
De VOORZITTER: Ik ga er van uit dat het een amendement is op het voorstel
van het College en dat meneer Bolsius het steunt en dat er wellicht nog een
derde.
De heer BOLSIUS: Zeker, voorzitter.
De VOORZITTER: Ja, dat begrijp ik, maar nu nog een derde om het in behan
deling te nemen. De heer van der Kallen steunt dat voorstel. Dan is in
ieder geval daar in formele zin aan voldaan.
Mevrouw AMBAGTS: Voorzitter, de voorgestelde begrotingswijziging leek ons
een uitstekend middel om duidelijk te maken dat de gemeente Bergen op Zoom
het systeem van apartheid afwijst. Dat nü in de diskussie een nota wordt
gebruikt om deze subsidie af te wijzen, een nota die op de eerste plaats
niet aan de orde is en die op de tweede plaats bedoeld is juist als een
diskussiestuk over hoe we verder gaan in verband met het afwijzen van die
apartheid, dat vinden wij zeer onzuiver. In het voorstel wordt slechts ge
sproken over een subsidie aan een openings- en een slotmanifestatie ter
ondersteuning van het werk van de werkgroep. De heer Westerhof zegt dat
je niet meteen moet kiezen, maar door zijn standpunt kiest hij toch zeker
ook
De heer WESTERHOF: Dan hebt u niet goed geluisterd.
Mevrouw AMBAGTS: De situatie in Z. Afrika is inderdaad al een heel aantal
jaren aan de orde. Er zijn gelukkig in dat land een heleboel akties daarop
gericht, er is nog steeds niets veranderd ten goede, daarom lijkt het me
temeer verstandig om nu ook in de gemeente Bergen op Zoom wat konkreter
aan een bewustwordingsproces te werken in verband met het afwijzen van
apartheid. Ik zou het hierbij willen laten.
- 45 -
De VOORZITTER: Dames en heren, ik konstateer dat wij ons allen uitspreken
tégen het niet humane systeem zoals zich dat onder de naam apartheid in
Z. Afrika manifesteert. Wij hebben dat eerder in deze Raad gedaan alleen
toen is het bij een verklaring als zodanig gebleven en thans wordt gevraagd
om, teneinde bewustwording in onze gemeenschap te bewerkstelligen, een
subsidie beschikbaar te stellen voor dat komité. Een subsidiering die door
een deel van u wordt toegejuicht en door een ander deel wordt afgewezen
omdat men de keuze van dat onderwerp te dicht verweven vindt met lokale
politiek en politieke aktie en aan de andere kant, de CDA-fraktie, niet
voor deze wijze van benaderen 0p lokaal nivo van deze subsidiering is en
mevrouw van de Putte en haar fraktie zegt, het bewustwordingsproces is zo
langzamerhand in voldoende mate gevorderd en wij zouden meer naar een kon-
kreet doel moeten.
Dames en heren, wat is in deze procedure, en dan kan ik gelijk antwoord
geven aan mevrouw Noorman waarom we voor een wat versnelde procedure hebben
moeten kiezen, de overweging geweest van het College. Wij hebben ons na
tuurlijk in eerste instantie enige tijd bedacht of wij hier niet te duide
lijk te maken hadden met een aktiviteit vanuit bepaalde politieke richting
of vanuit een bepaalde kerkelijke richting 'waarmee wij ons niet in die mate
verbonden wilden zien. Wij hebben dat-ook besproken met de leden van de
werkgroep en voor onze opvattingen hadden zij begrip en vonden ook, in
samenwerking met de politieke partijen en ook met de kerken die een deel
van de organisatie voor hun rekening namen, dat die subsidieaanvraag ge
wijzigd diende te worden. Tevens waren zij van mening dat de reeds door de
gemeente gesubsidieerde instellingen in hun werkplan dan voor de bijzon
dere aandacht die men aan apartheid wilde schenken, ruimte zou moeten in
ruimen zodat die ook bij gemeentelijke subsidiering konden wegvallen. Toen
bleven twee manifestaties over de opening en de sluiting van die week en
daarvoor had men enig geld nodig waarvoor wij ons bereid hebben verklaard
1500,beschikbaar te stellen omdat dat aktiviteiten waren die niet in
een éénduidige richting waren te plaatsen en die, naar men van de zijde
van de organisatoren ons mededeelde, zonder steun van een lokale overheid
niet te verwezenlijken waren. Wanneer wij in het algemeen ons beijveren en
bezig zijn om de inwoners van deze stad bewust te laten zijn van konsekwen-
ties van systemen op een andere plaats in de wereld, dan kan zeker tot de
taak van de overheid gerekend worden om algemene voorlichtende en bewust
wording in de hand werkende aktiviteiten steun ook van een lokale overheid
kunnen krijgen in mijn gedachte. Dat men daarnaast tot veroordeling van
systemen en tot maatregelen wil komen daarin lijkt mij een participatie
van de gemeentelijke overheid niet zo direkt geboden. Wellicht natuurlijk,
en dat begrijp ik ook wel, een niet al te duidelijk herkenbare grens.
Maiar de grens, zoals wij die thans getrokken hebbenen die dus een voor
waarde schept voor anderen om tot bewustwording te komen, en als men tot
bewustwording is gekomen, ook kan komen tot het uitspreken van een waarde
vol oordeel, dan draagt men daarvoor ook de eigen verantwoordelijkheid.
Daarom hebbrn wij, om die mogelijkheid te bieden, die grens getrokken bij
de begin- en bij de slotmanifestatie, daarbij niet veroordelingen te willen
uitlokken maar mogelijkheden biedend om tot oordeelsvorming te komen en
daarin ligt een taak voor de gemeentelijke, overheid, naar het oordeel van
het College. Daar tegenover staan uw opvattingen, waarbij u een stap min
der zet, waarbij u zegt ik kan me voorstellen dat de overheid toch voor
waarden schept om van alles en nog wat te doen maar op dit terrein waar
men tot een politieke keuze komt, tot een politiek waardeoordeel komt,
daar heeft de overheid zich te onthouden, dat zijn even legitieme opvat-
