4
In de vroege Middeleeuwen was het zelfs algemeen gebruik; de Koning werd gekozen.
U herinnert het zich uit het schoolboekje; Hij werd op het schild geheven en was
daarmee Koning.
Op dit ogenblik is het koningschap in Nederland zo niet rechtens dan toch feitelijk
een keuze-koningschap.
Het is n.l. heel duidelijk gebleken, en iedereen erkent dat, ieder opinie-onderzoek
bevestigt dat, dat het koningschap, dit koningschap van dit Huis in deze vorm de
keuze is van het nederlandse volk.
Heeft men na de oorlog in Italië het koningschap onderworpen aan een referendum en
dat weggestemd, iedereen van U weet dat, als er op dit moment een referendum gehou
den moest worden over dit koningschap in Nederland, de uitslag overweldigend posi
tief zou zijn.
Hat is door de opinie—onderzoeken de laatste tijd heel duidelijk vast komen te staan.
Heel iets anders is - en niet onze zorg voor dit moment - of dat in eeuwigheid zo
duren kan. Tijden veranderen. Mensen veranderen.
Men kan natuurlijk zeggen; is het denkbaar, dat zuiver volgens erfrecht een wildvreemd
iemand, die tot dan toe volkomen in de verborgenheid heeft geleefd, een verre ver
want, in Nederland tot de Troon geroepen zou worden en aanvaard zou worden.
Hit zijn bespiegelingen, dacht ik, waar wij ons op dit moment niet aan behoeven over
te geven.
Uy zijn gelukkig met het Huis van Oranje, zoals dat er nu is.
Koningin Juliana heeft vanmorgen afstand gedaan van de Troon, heeft afscheid genomen
van Haar functie.
Toen wy Koningin Juliana hier een keer in deze zaal hebben ontvangen, neb ik namens
U allen, dacht ik toch wel, Haar mogen toespreken en ik weet nog heel goed waarmee
ik toen geëindigd ben.
Uc heb toen n.l. het een en ander gezegd over de bewondering die wij hadden voor de
manier waarop Zij Haar taak als staatshoofd vervolde, de manier waarop Zij zich altijd
voor mensen en dingen heeft geïnteresseerd, maar ik ben toen geëindigd met; maar
daar komt nog iets anders bij. N.l.: wij houden van U.
Eet is dacht ik zo, dat Koningin Juliana in de tyd van Haar regeringsperiode inder
daad de liefde van het nederlandse volk heeft verworven, en dat niet in het minst
- en dat mo^en wij toch rustig een keer uitspreken - om de waarlijk vorstelijke wyze,
in andere zin uitgelegd, waarop Zij het leed in Haar leven heeft gedragen en verwerkt
en Haar moeilijkheden het hoofd heeft geboden. j
En als wij dan gisterenavond een Koningin op de TV hebben gezien, méér dan ooit naar
mijn mening zichzelf, méér dan ooit recht uit het hart sprekend, méér dan ooit met
die vriendelijke, begrijpende afstandelijkheid van de dagelijkse probleempjes, die al
leen geschapen kan worden door ervaring, door verwerking van veel leed, dan moecen
viij Haar erg dankbaar zijn dat Zij dit vol heeft willen Houden,
Zij heeft bij haar troonsaanvaarding gezegd: wie zich er ooit in verdiept heeft Aan
dit ambt nooit ambiëren, maar van de andere kant: wie ben ik dat ik dit doen mag^.
Puur menselijk geredeneerd zullen velen van ons gedacht hebben: als ik in Haar scnoe-
nen stond zou ik zeggen: ik houd het maar voor gezien.
Het is een hoge plichtsopvatting, dat men heel veel menselijk geluk op wil eieren
voor de functie waartoe men zich geroepen acht.
Kom dan niet aan met zaken als: die rijkdom en dat soort dingen, want ieder van U
weet, dat rijkdom niet gelukkig maakt. Van rijkdom kun je nooit gelukkig worden.
Je moet dan in je hebben, die plichtsbetrachting.
Bovendien zou die rijkdom toch wel blijven. j
Vjj moeten echt bewondering hebben en dankbaar zijn voor de plichtsbetrachting ie
Koningin Juliana heeft betoond.
Ik geloof dat wij op dit moment heel erg dankbaar moeten en kunnen zyn, dat Zy
op deze manier, deze voortreffelijke manier heeft volgehouden.
Voor ons staat vanaf hedenmorgen een nieuwe Koningin: Koningin Beatrix.
Men zegt: wij veten veel van Haar; wy weten weining van Haar. Allerlei verhalen uit
Haai- schooltijd, uit Haar jeugdjaren komen te voorschijn. He een vindt aio, de and.,
dat. Mensen die menen Haar goed te kennen zeggen dit en anderen zeggen weer aao.
Het is allemaal zo irrelevant.
