23
Zoom als 18 staat tot 82. Bij de hoogbouw kan men dan nog onderscheid
maken tussen 11% middelhoog en 1% hoog. Laten we aannemen, dat het
woningmarktonderzoek de juiste verlangens van de woningzoekenden weer
geeft. Daaruit blijkt, dat 80 a 95% laagbouw wenst.
We zijn daar momenteel met 82% laagbouw niet zo ver van af. Men kan
wel stellen, ofschoon men daar voorzichtig mee moet zijn, dat de laag
bouw duurder is dan de hoogbouw.
Dat hangt van vele factoren af. Bijvoorbeeld van de oppervlakte, die
gebruikt wordt voor het realiseren van de hoogbouw. Die is in grote
mate afhankelijk van de eisen welke men stelt aan de groenvoorziening,
parkeer- en speelruimte e.d. Een eenvoudig antwoord is hieromtrent
eigenlijk niet te geven. Zelfs kan daarvan thans geen beeld gegeven
worden voor de recente stedebouwkundige plannen in Nederland.
Als meest ideaal en meest gewenst van opzet zien niet-deskundigen
soms de ruimste verkaveling. De laagbouwi,. die zo gevierd is, heeft
toch ook wel nadelen die men wel eens uit het oog verliest. Denk bij
voorbeeld aan de grotere loopafstanden naar de centrale voorzieningen
in de wijk, de minder goede mogelijkheden om gebruik te maken van een
openbaar middel van vervoer of om dergelijk vervoer tot stand te brengen.
De hogere grondprijzen, die leiden tot een onaanvaardbare grondexploita
tie, Het staat als een paal boven water, dat in het hedendaagse Neder
land in veel grote en middelgrote steden geen bestemmingsplan te rea
liseren is, wanneer daarin niet een groot percentage hoogbouw is op
genomen.
Wat precies de verhoudingen zijn in de kosten van laagbouw/hoogbouw is
moeilijk na te gaan. Een percentage van 15 als besparing op de grond-
kosten bij hoogbouw lijkt mij alleszins acceptabel. Maar ook de bouw
kosten zijn blijkbaar bij hoogbouw lager, en dat tesamen vormen de
stichtingskosten. En dat de stichtingskosten voor laagbouw hoger zijn
dan voor hoogbouw moge ?/el blijken uit de huren die worden gevraagd
voor eengezinswoningen.
Men moet wel zo goedkoop mogelijk bouwen, want volgens het woningmarkt
rapport willen gegadigden een huur betalen van 100,tot 200,
per maand. Bij de nieuw te stichten hoogbouwwoningen haalt men zelfs
het maximum daarvan niet meer. Bij huurprijzen zullen aanmerkelijk boven
de 200,komen te liggen. Als er dus meer laagbouw moet komen, dan
zal men meer bereidheid moeten tonen om hogere huren te gaan betalen.
Met betrekking tot het gestelde, dat de mensen zich in de nieuwe wijken
niet thuisvoelenmeen ik te moeten stellen dat dit zeer betrekkelijk
is. Met name in de Wilma-flats is gebleken, dat vele bewoners er zich
prima in thuisvoelen, al zal er altijd wel een kwantum zijn waarbij dat
niet het geval is. Maar dat zal wel nooit voorkomen kunnen worden.
Ik wil nog opmerken, dat de hoogbouw van 3 of lagen het minst ge
waardeerd wordt. Dit is onlangs gebleken uit een rapport van de Cen
trale Dienst van de Volkshuisvesting en de Bouwnijverheid, geheten
"Waardering van de woonvormen".
Daarbij werd door burgers uit een zestal gemeenten het minst goed gedacht
over hoogbouw in 3 of 4 woonlagen. Doet men dus aan hoogbouw dan moet
het goed hoog zijn. Vandaar ook dat er plannen bestaan om in Bergen op
Zoom 12-hoog te gaan bouwen.
Hoe het percentage hoogbouw/laagbouw zich in de komende 5 jaar zal
gaan ontwikkelen is thans nog niet exact aan te geven. In Oost hebben
we meer hoogbouw dan normaal.
De stedebouwkundigen hebben het daar aangedurfd in verband met het
feit, dat daar.op loppafstand een prachtige groengordel te vinden is,
