-9-
drijven die min of meer gedupeerd worden door deze afsluiting? Is de gemeente rech
tens dan wel moreel verplicht of bereid om een tegemoetkoming te verlenen en in welke
vorm?
Een tweede vraag is of deze zoetwaterbassins nu alle wel nodig zijn, of dat al
deze grote vijvers in tact blijven omdat het dempen nogal kostbaar is,
"Het is technisch gezien misschien geen juiste vraag, maar" vraagt spreker, "zou
de Zeelandhaven niet gedempt kunnen worden met grond van de nieuwe haven? Dat zal dan
toch wel een solide terrein kunnen opleveren".
Een ander punt zijn de technische merites van dit plan. Gaarne plaatst hij hier
bij een woord van lof aan de ontwerpers, met name het ingenieursbureau Witteveen en
Bos. Het zou mogelijk geweest zijn de bestaande havens door een sluis te beschermen,
waardoor voldoende werd voorzien in de bestaande behoefte aan scheepsvervoer. Het
plan getuigt van een zeer brede visie, die uitgaat boven een simpel plaatselijk haven
tje. Spreker ziet dan ook deze haven meer als een gewestelijke zaak dan een gemeente
lijke zaak. En zeer zeker als deze haven ingeschakeld zou v/orden in een provinciaal
kanalenplan. Het belang van de haven zou daardoor belangrijk worden vergroot, temeer
omdat het havenpeil aansluit bij het peil van de West-Brabantse kanalen. Wel zou spre
ker de vraag willen stellen of het maken van een verbindingskanaal tussen de haven en
de West-Brabantse kanalen kostbaar is door verschil in hoogte. Hij bedoelt of er nog
sluizen of andere kunstwerken nodig zijn voor een dergelijk kanaal. Men heeft bij voor
beeld in het Twente-Rijnkanaal meerdere sluispanden moeten werken om uitdroging van
de aangrenzende landerijen te voorkomen.
Spreker vindt het verheugend dat in het havenplan een plaats is ingeruimd voor
-de watersport. De plaatselijke watersport heeft tot nog toe geen eigenlijke jachtha
ven. Zij heeft.de beschikking over een soort modderige oever en kan zich niet ont
plooien. Wel ligt Bergen op Zoom bij de heersende Westenwinden aan lager wal, maar de
nieuwe haven heft de meeste bezwaren op. De Ooster-Schelde is een zeer geliefd water
voor zeilers van heinde en'ver. Zeer zeker zullen vele jachteigenaren van elders hier
ligplaats zoeken. De vraag is of de afdeling voor jachten plaats moet hebben bij de
sluis dan wel dichter bij de stad. Het zou zijns inziens wel gewenst zijn om daarover
nog eens advies in te winnen bij deskundigen op watersportgebied. De A.N.W.B.afde
ling watertoerisme, verstrekt op verzoek gaarne en gratis advies omtrent jachthavens
en dergelijke. Vele gemeentebesturen maken dan ook gebruik van deze adviezen.
Spreker meent vervolgens dat de vraag gesteld mag worden hoe ver het belang van
de haven reikt. Men heeft de leuze kunnen horen:"Bergen op Zoom-zeehaven". De toegang
tot de haven wordt mede bepaald door het Bergse Diep, dat de toegangsweg vormt,en dit
Bergse Diep is een vrij smalle en bochtige geul tussen de vele zandbanken in de Ooster-
Schelde, Bovendien wijzigt de loop zich voortdurend door zandvervoer tengevolge van
getij stromingen. In zoverre houdt deze vaarweg een beperking in. Daarnaast zal te zij
ner tijd de Ooster-Schelde door afdamming van'de Noordzee worden afgesloten. Spreker
ziet hier dan ook meer een regionale haven van beperkte omvang. Wel wordt in het Del
taplan Bergen op Zoom genoemd als plaats die een betere haven verdient. En volgens de
visie van de Planologische Dienst, welke blijkt uit het rapport Deltaplan en Randstad
Holland, denkt men zich in een verwijderde toekomst Bergen op Zoom als uiterste punt
van het industrie- en havencomplex. Maar dit is niet een vaststaand plan dan wel een
visie in de verre toekomst en kan dus onbesproken blijven.
Wat de financiële kant betreft, zegt spreker dat een raming is gemaakt van de
kosten van dit plan. Deze ramingen zijn altijd vrij globaal en tegenslagen zullen niet
uitblijven. Met andere woorden: als regel valt het tegen. Het voorstel rekent met een
jaarlijkse kapitaalslast van' rente en aflossing van 335.000,Daarbij komt natuur
lijk voor een dergelijk groot opgezette haven een belangrijk verlies op de gewone
dienst. Men mag aannemen dat de kosten van onderhoud, personeel enz. belangrijk hoger
zijn dan de inkomsten. Stelt nu eens dat lasten van kapitaal en onderhoud per jaar te
samen 500,000,bedragen. Er zal dan toch een extra bate moeten komen van het Rijk
in de vorm van een extra uitkering in welke vorm dan ook. Zijn vraag is: Bestaat er op
dit punt enige zekerheid?
Tot slot wil spreker de opmerking uit de toelichting aanhalen dat in de provincie
Noord-Brabant slechts sporadisch industrieterrein aan vaarwater met spoorverbinding
wordt aangeboden. Dat is dan wel een meevaller. Maar ondanks deze voorwaarden en een
redelijke prijs zijn er nog vele andere factoren die bepalend zijn voor industrievesti
ging, Daarvoor is een bepaald klimaat nodig. Spreker hoopt dat dit klimaat voor indus
trievestiging in de toekomst in alle opzichten gunstig zal zijn.
De heer VAN DOORN zegt dat het na de uitvoerige algemene beschouwingen, zoals hij
het zou willen noemen, uiteraard zijn bedoeling niet kan zijn nog eens met een groot
en diepgaang betoog over1het havenplan te komen. Wat hij ie vragen heeft, is eigenlijk
een vraag naar de voor hem bekende weg, maar hij gelooft dat het toch wel goed is om
deze vraag toch in het openbaar te stellen, zodat hij ook in het openbaar kan worden
beantwoord. Er is een en ander gezegd over de aanleg van een zeilhaven en die op
merking onderschrijft hij volkomen, maar er is geen aandacht geschonken aan een ander
