- 2 -
Er mag echter met reden verwacht worden, dat op den duur een
wijziging ten gunste van Bergen op Zoom zich vertoonen zal in dien
zin, dat meer gehuwden terugkomen.
Aan de verkondigde meening, dat een garnizoen voor de burgerij
toch niet die uitkomsten geeft, als wel verwacht mag worden, werd
afbreuk gedaan door het feit, dat bij de onlangs gehouden aanbe
steding voor drie verschillende soorten leveringen, althans een
ervan in Bergen op Zoom is geplaatstj al weet ik wel, dat een zwa
luw geen lente maakt, het begin is er.
Was het stadsbeeld, wat de uitbreiding betreft, gelet op de
grillige wijze, waarop Halsteren zich om ons heen kronkelt voorbe
stemd om in Noordoostelijke en Oostelijke richting te gaan; de
al meer gesignaleerde vervroegde invoering van de herziene dienst
plichtwet - en dan kom ik waarop ik reeds eerder duidde - dwong de
gemeente op zeer korten termijn het landgoed Rozenoord aan te koo-
pen, welk landgoed, voor voor kazerneterrein bestenjd, wilden de
kosten van aankoop dan toch niet al te zeer drukken, verder geheel
ter verkaveling en bebouwing bestemd moest worden, zoodat geheel
onvoorzien de uitbreiding der stad in zuidelijke richting in be-
teekenis is gaan winnen.
Een andere moeilijkheid, waarvoor de stad gezet werd, toen de
voorgenomen aankoop van Lievensberg misliep, was al weer een ge
dwongen handeling; het gevolg daarvan: de aankoop van nieuwe
oefeningsterreinen ten zuidoosten der stad. Een gevolg van gunstige
ideeële waarde is er echter uit voortgekomen, n.l, dat eindelijk
Bergens bevolking vrijelijk zal kunnen wandelen in de mooie omge
ving der stad, welke, als eenmaal uitvoering gegeven zal worden aan
de met andere objecten in werkverschaffing uit te voeren bebos-
schlngsplannenen bij de regeering al voorgebracht, nog aan aan
trekkelijkheid zal winnen, cn nog meer, als de laatste periode,
welke wellicht hedenmiddag zal ingeluid worden met betrekking
tot den aankoop van oefeningsterreinen in aansluiting aan de Woens-
drechteche heide, beëindigd is. Het zal dan niet langer heeten:
Bergen op Zoom heeft een mooie omgeving, doch nergens toegankelijk,
maar een bezoek aan Bergen op Zoom is thans, voor wat de omgeving
bovendien betreft, de moeite waard, het moet worden, dat men van
een schitterende omgeving spreekt.
De stad zelve, het is nauwelijks nog noodig te vermelden, kan
na hare allerwege plaats gehad hebbende ontdekking in Juni j.l.
bogen op een Groote Markt, waaraan een Juweeltje van bouwkunst
staat: het stadhuis, uiterlijk thans geheel gereed, ook wat het
aanliggende straatje betreft, dat als schilderachtig straatje
geen wijziging mag ondergaan. Dwingt een en ajider bewondering
en groote belangstelling af, er valt te wijzen op een onaangename
tegenstelling: de oude vervallen stadstoren. Nu echter uw raad
besloten heeft naar den toren en de Lievevrouwepoort een onder
zoek te doen instellen, zal in de toekomst aan de monumenten de
aandacht, welke zij verdienen, geschonken worden.
Het zij hier op zijn plaats te vermelden de pogingen gedaan om
het stadsbeeld aan de uitgangen der stad een behoorlijk aanzien
te geven; ik denk allereerst aan den Antwerpschenwegwelke nu met
een rioleering in zijn lichaam een prachtige breede toegangsbaan
is geworden vanuit zuidelijke richting, terwijl de Burgemeester
StulemelJerlaanwaar zij de Zoom kruist, in overeenstemming met
de verkeerseischen in orde gebracht is en straks van een ver
sterkte verlichting voorzien zal worden.
Kan aan het centrum der stad veel lof toegezwaaid worden, de
uitbreidingen der stad, de buitenwijken vooral in Noord en Oost
met de mooie boomen en fraaie parken, vallen op. Uw raad was op
zijn best, toen hij met alle macht de schoonheid van de buiten
wijken voor elke aantasting, hoe gering ook, wilde behoeden.
Rondom die oude vestingstad met haar wonderbaarlijk Ravelijn in
het noordoosten cn haar Lievevrouwepoort in het westen, haar
stadhuis in het centrum, met haar nauwe straatjes en achterstraat
jes, als Cromwiclstraat en Geweldigerstraaten andere bochtig
heden, vormt de buitenstad een allerfraaiste sluier en het groote
uitbreidingsplan, dat zijn voltooiing nadert, zal, eenmaal door
het speurende en critische oog van den raad bekehen, na vast
stelling Bergen op Zoom doen zijn in de toekomst: een sta.d met de
opvallende tegenstelling van oud schoon en nieuwe aantrekkelijk
heden; een samenzijn van heterogene bestanddeelen, welke in schyn
