- 32 -
verbeteren, wanneer de productie om hoog gaat, een ander zegt juist
het tegenovergestelde, Een feit is het echter, dat men in ver
schillende landen eigenlijk wacht op mislukking van den oogst,
want er is van alles een overproductie en daarvan profiteeren
slechts de groot-kapitalisten en niet de arbeidende klasse.Daarom
ook is het kapitalistische stelsel uit den booze en zal het aan
zich zelf ten onder gaan.Naar spreker meening zal weldra de tijd
aanbreken, dat er andere verhoudingen komen en de positie der
arbeidende klasse verbeterd zal worden. Er is nog kapitaal genoeg,
hetgeen wel blijkt uit het feit, dat er dit jaar nog 12 millionairs
zijn bijgekomen. Spreker blijft ook van meening, dat Bergen op Zoom
er financieel goed voor staat,heel goed zolfs.Dit blijkt ook uit
de begrooting,waarop een zeer groot bedrag staat voor onvoorzien.
Spreker geeft toe, dat de werkverschaffing den laatsten tijd wel
wat meer geld zal kosten,maar men krijgt toch ook de subsidie van
Rijk en Provincie bh bovendien is die werkloosheid niet een
plaatselijk euvel,maar over de geheele wereld verspreid. In Amerika
zijn ongeveer 6 millioen werkloozen en dat zegt toch heel wat
voor een land,dat altijs uit alle landen van Europa afcbeiderstot
zich getrokken heeft. Volgens spreker wijst dit alles er op,dat
het stelsel van tegenwoordig niet zoo lang meer zal duren, 't Zal
misschien nog een 25 jaren aanloopen, maar dat er andere verhou
dingen op komst zijn is zeker.
Spreker komt dan aan het antwoord van den heer Juten, die als
Wethouder van Openbare Werken er op wees, dat spreker met zijne
opmerkingen aan het verkeerde adres was en ze aan den Directeur
van Openbare Werken gericht moesten zijn. Voorals nog is spreker
daarvan echter niet overtuigd en uit het antwoord van den Wet
houder is wel gebleken, dat deze toch wel heel goed met de finesses
van den dienst op de hoogte was.
Wethouder JUTEN merkt op, dat dit het geval is met het geheele
College van B W, namens hetwelk hij geantwoord heeft.
De heer WALDER zal dat dan maar aannemen. Spreker wil het dan
nog even hebben over de werkverschaffing. Het is de taak der
overheid om te zorgen,dat de arbeiders als fatsoenlijke menschen
kunnen leven en nu zal men het toch met spreker eens zijn, dat
iemand met een huisgezin van ettelijk kinderen met een loon
van f,16,61 niet erg ver komen zal, en men kan wel nagaan wat
er^in zoo iemand rondgaat als hij met een dergelijk weekloon naar
huis gaat, Spreker krijgt herhaalde malen bezoek van die menschen
en de uitlating die een fatsoenlijk arbeider daarbij deed, zal hij
hier niet herhalen, maar het bewijst toch, dat de zaak niet in
orde is. Men kan toch ook voor een dergelijk bedrag niet de volle
werklust van den arbeider verwachten.
Door den hoer Juten is verder bij zijn algemeene beschouwingen
gezegd, dat hij niet aan politiek doet, doch dit meent spreker
toch te moeten betwijfelen. De wethouder zal dat zoo ook wel niet
bedoeld hebben. Spreker zou nog een en ander kunnen zeggen over
het werk aan het Halstersch Laag, maar zal daar misschien straks
nog wel op terug komen.
De heer KRUIZE zegt, dat het hem genoegen doet, dat de Voor
zitter in zijn rede heeft weggecijferd, dat de werkloozen do
schuld zouden hebben van den wantoestand aan de werkverschaffing.
De groote fout daarbij is geweest,dat de regeling van het werk
niet goed was. Wanneer men bij het begin der werkzaamheden de
organisaties bijeen geroepen had, dan zou naar sprekers meening
alles veel beter geregeld zijn geworden en zouden ook de
organisaties mede de verantwoordelijkheid hebben gedragen. Zooals
reeds is medegedeeld,is Wethouder Kiepe nu bezig met hieromtrent
besprekingen te houden met de organisaties, manr men had dat al
veel eerder moeten doen. Het is ook niet noodig, dat bij elke tien
man een opzichter gesteld werd, volgens spreker waren er geen op
zichters noodig, als bij elke ploeg maar een bekwame voorman aan
gesteld was geworden. Men had dan met één opzichter kunnen vol
staan, en dan zou het werk ook heel wat beter gebeurd zijn dan
onder de opzichters der Heide Maatschappij.
Wethouder Kiepe merkt op, dat de Minister als cisch stelt, dat
het werk onder leiding van opzichters der Heide Maatschappij ge
schiedt.
De heer KRUIZE gelooft, dat daar toch wel wat aan te vorandc-
