-64'
XII. Sociale en culturele aangelegenheden.
Bij de aanvang van de gerichte industrialisatie in onze gemeente was het
aantal personen in onze gemeenschap, dat de overtuiging was toegedaan, dat
mèt de ontwikkeling in economisch opzicht tevens de sociale en vooral de
culturele ontplooiing zeer bijzondere aandacht verdiende, beslist niet
groot. Nog kleiner was het aantal personen, dat besefte, dat dit sociale en
culturele leven voor een belangrijk deel in nieuwe banen zou moeten worden
geleid,wilde dit op langere termijn gezien nog voldoende aanspreken bij de
groeiende mentaliteitswijzigingen en de veranderde behoeften op dit terrein.
Ofschoon uiteraard, het waardevolle in het bestaande gehandhaafd dient te
blijven, en zo mogelijk tot verdere bloei moet worden gebracht, dient men
zich hierbij zeker bewust te zijn van de omstandigheid, dat steeds meer
bewoners van onze gemeenschap, mede door het intensievero ogntact met meer
stedelijke gemeenschappen, voor de toekomst ook hier meer^aan gewijzigde
inzichten aangepaste vormen van sociaal en cultureel leven assen en dat met name
de accomodatie en de mogelijkheden voor het nieuwe Etten en Leur bepaald
vernieuwing, verruiming, uitbreiding en een hoger peil behoeft.
In de loop der jaren heeft dit inzicht snel veld gewonnen en indien,
naar veler inzicht,bij alle winst nog meer resultaat had kunnen worden be
reikt, dan moet dit naar onze mening worden toegeschreven aan verschil van
inzicht tussen leidinggevende personen en groepen in de gemeenschap bij
de vormgeving van het toekomstig sociale en culturele leven, een normaal
verschijnsel overigens vooral bij zo 'n snelle ontwikkeling. Teveel conser
vatisme enerzijds, te grote of te weinig practische voortvarendheid ander
zijds met daarbij onzekerheid of te. weinig vertrouwen in de te volgen weg,
leiden er vaak toe, dat iedere vooruitgang op sociaal en cultureel terrein
(buiten onderwijs en sport) slechts moeizaam en vaak na het overwinnen of
localiseren van veel intern wanbegrip kon worden bereikt.
Zekere inzichten hebben nu eenmaal tijd nodig om tot rijping te komen.
Zeer veel geduld en begrip is dan geboden, evenals samenwerking tussen de
maatschappelijke organen, de burgerlijke en de kerkelijke overheid in een
mate en op een wijze, waaruit de loyale bereiheid spreekt de kleinere be
langen van verschillende groepen of organen op zich ondergeschikt pe wil
len maken aan het grotere belang, gelegen in een gezonde ontplooiing van
de gehele gemeenschap langs die wegen, die voor deze en de direct komende
tijd het meest aangewezen worden geacht. Om tot verwezenlijking van deze
plannen te komen is daarnaast in vele gevallen medewerking (vooral finan
cieel) van de rijks- provinciale- en gemeentelijke overheid noodzakelijk.
Het aantal dergenen, die de ontwikkeling op maatschappelijk terrein als
noodzakelijke aanvulling op de economische ontwikkeling om tot een harmo
nische groei te kunnen komen willen aanvaarden, is in de laatste jaren
ongedacht snel gegroeid, niet in het minst na de resultaten, welke op enke
le onderdelen van het culturele leven konden worden bereikt.
Bepaald klein is echter nog het aantal van degenen, die bereid en ge
schikt zijn hierin een positief aandeel te leveren, vooral op sociaal ter
rein, wanneer nieuwe vormen nog geen voldoende begrip en medewerking onder
vinden om bevredigende resultaten te bereiken. Juist hier is echter begrip,
geduld en volharding geboden.
Zonder volledig te zijn willen wij hierna nadere aandacht wijden aan
enkele "nieuwe" culturele en sociale instellingen of accomodatie, welke in
dit opzicht voor onze gemeenschap bepaald symptomatisch zijn.
School voor amateuristische kunstbeoefening.
Deze uit de moeizaam opgebouwde muziekschool voortgekomen instelling,
welke in Maart 1957 boven de nieuwe gymnastiekzaal in Etten-Oost geschikte
accomodatie vond, heeft in haar ontwikkelings-programma muziek in allerlei
vormen, zang, declamatie, ballet, tekenen, schilderen en handvaardigheid
Aan de school zijn 11 leraren verbonden.
-65-
Deze school telt nu 346 leerlingen, waarvan 253 uit deze gemeente
148 vrouwelijke leerlingen) en 93 uit omliggende gemeenten (80 uit Hoe
ven). De afdelingen ballet, declamatie en jeugdtoneel hebben de grootste
belangstelling. Wij menen te kunnen vaststellen, dat deze instelling haar
plaats in de gemeenschap Etten volledig heeft gevonden en ook wordt aan-^
vaard. Ten aanzien van Leur blijft het ontbreken van geschikte accomodatie
voor een verdere ontplooiing van de school in deze dorpsgemeenschap een
grote handicap. Bovendien zou ook integratie in de muzikale opleidingen
in Leur een grote winst zijn.
De bouw van een gymnastiekzaal met boyenruimte voor handvaardigheid,
modernisering van patronaat en parochiehuis en tenslotte een groeiend be
grip voor de vele voordelen, welke het eendrachtig werken in een groter
geheel kan bieden zijn evenzovele lichtpunten, welke bij realisering
veel goeds voor de toekomst doen verwachten voor deze school.
R.K. Openbare Leeszaal- en Bibliotheek Etten en Leur.
Een der grootste winstpunten in het afgelopen jaar was de oprichting
van deze instelling, welke op ruimere basis voortbouwende op de oude pa
rochie-bibliotheken in voorbeeldige samenwerking tussen Etten en Leur in
Etten een waardig onderkomen vond in het nieuwe Nobelaergebouw en in Leur,
in afwachting van de verbouwing van het parochiehuis, tijdelijk nog in een
aantrekkelijk ingericht noodgebouw.
Op 1 januari 1959 -zes weken na de opening- waren er reeds 351 abonne
menten en dit aantal groeit nog regelmatig. Hiervan waren er 2?2 in Etten
(136 volwassenen, 136 jeugdigen) en 79 in Leur (33 volwassenen en 4b jeug-
cL l p6ïl
In Etten is aan dé bibliotheek tevens een lees- en studiezaal verbonden,
welke in de afgelopen periode (22 nov. - 31 dec. 1958) door 3^5 Per®one"
werd bezocht. Zowel in Etten als in Leur is aan de bibliotheek een drukbe
zochte jeugdafdeling verbonden. Uitgeleend werden in deze periode in Etten
2171 boeken, waarvan voor volwassenen 666 romans en 296 studieboeken en
voor de jeugd 691 jeugdverhalen en 518 ontwikkelingsboeken.-
Uitpeleend werden in Leur in deze periode 812 boeken, waarvan voor vol
wassenen 198 romans en 120 studieboeken en voor de jeugd 288 jeugdverhalen
en 206 ontwikkelingsboeken.
Per 1 januari 1959 waren reeds voor uitleen beschikbaar 4000 boeken,
waarvan 1668 romans en 716 studieboeken voor volwassenen, 1132 jeugdboeken
en 484 ontwikkelingsboeken voor de jeugd. Moge deze instelling, welke met
grote instemming van de gemeenschap, door een actief bestuur in korte tijd
met steun van het rijk, provincie, gemeente en oude parochiebibliotheken
tot stand werd gebracht, in het komende jaar pot verdere uitgroei komen
en een permanente bibliotheek— en leeszaalruimte in Leur verkrijgen.
R.K. Levensschool voor jonge arbeiders.
Dit vormingsinstituut, dat in 1958 met dagonderwijs, begon, kon eind^
1958 eindelijk een eigen huis betrekken in de vorm van een aantrekkelijk
houten gebouw aan de Anna van Berchemlaan .in- Etten-Oost
Op 1 januari 1959 waren er 32 leerlingen, waarvan er 30 werkzaam waren
bij de plaatselijke bedrijven. In de loop van 1958 lieten 24 leerlingen
zich afschrijven. De oorzaak hiervan moet in het algemeen nog gezocht wor
den in het feit, dat niet alle bedrijven de onmisbare medewerking verle
nen. Indien leerlingen, na ontslag bij een meewerkend bedrijf, in dienst
komen van een bedrijf, dat nog onvoldoende begrip voor deze waaraevolle
instelling kan opbrengen, volgt noodzakelijk afschrijving van deze vor-
mingsschool.
Mater Amabilisschool
Dit vormingsinstituut vóór jonge meisjes heeft in haar 5-jarig bestaan
zijn bestaansrecht en zijn nut zeker bewezen en wordt door de plaatselijke
gemeenschap in vrij ruime mate aanvaard.
